Gözen’in BİMER’e yazdığı dilekçenin ardından ilimizde söz konusu türbe ile ilgili bazı çalışmalar başlatılmıştı. 2013 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden gönderilen yazıda konuyla ilgili Anıtlar Kurulu tarafından ifraz çalışmalarının yapıldığı, bu çalışmaların ardından restorasyon çalışmalarının yapılabileceği ifade edilmişti. Ancak aradan geçen 2 buçuk yılı aşkın süreye rağmen türbede her hangi bir çalışma yapılmadı. Yüceyurt Mahallesi Muhtarı Cemil Gözen ise, son çare olarak BİMER’e dilekçe yazdıktan sonra ilgili kurumların kendisine yazı yazdığını ancak aradan geçen onca zamana rağmen herhangi bir çalışma yapılmadığını belirtti.
HAYRULLAH AĞKAŞ / ÖZEL HABER
Rahmi Günay Caddesi üzerinde İl Sağlık Müdürlüğü bahçesi içerisinde bulunan bugün ki haliyle türbe görünümünden çok uzak bir görüntü sergileyen İncili Hanım Türbesi, unutulmuşluğu ile yeniden gündeme geldi.
Araştırmacıların bildirdiklerine göre Sokullu Mehmet Paşa’nın kızı olarak bilinen, çeyizinde inci ile işlenmiş yorgandan dolayı İncili Hanım adını alan türbenin çevresi şuanda otopark olarak kullanılıyor. Gerek çevre düzenlemesi gerekse yıkılmaya yüz tutmuş hali ile içler açısı bir durumda uzanacak eli bekleyen İncili Hanım Türbesi’nde hangi kurumun çalışma yapacağı da muallakta kaldı.
Sivas’ta Sağlık Müdürlüğü’nün bahçesinde bulunan ve 18.yüzyılda yapıldığı tahmin edilen İncili Hanım türbesinin Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün hazırladığı ‘Sivas Kültür Envanteri’ kitabında yer alan ayrıntılı tanımında Numune Hastanesi ve Arkeoloji Müzesi’nin bir mezarlık üzerine kurulduğu yönünde bulgulara rastlanıyor. Kitapta yer alan tanımda, Kabak Yazısı yönünde giden Rahmi Günay Caddesi üzerinde İl Sağlık Müdürlüğü bahçesi içerisinde bulunan eserin, ‘Yazılı kaynaklar ve halen yaşayan yaşlılar bugün Numune Hastanesinden başlayıp Endüstri Meslek Lisesi’ne kadar uzanan ve Kabak Yazısı denilen sahanın daha önceleri şehrin mezarlığı olduğunu belirtmektedirler. İşte o mezarlıktan günümüze kadar gelmeyi başaran anonim türbeye halk arasında İncili Hanım Türbesi denilmektedir’ ifadelerine yer veriliyor.
Türbenin restorasyona alınması için halen tahsis beklediğini belirten Yüceyurt Mahallesi Muhtarı Cemil Gözen, geçmiş yıllarda bu türbenin restorasyonu için birçok kurumla görüştüğünü ancak hiçbir sonuç elde edemediğini belirtti. Son çare olarak BİMER’e dilekçe yazdığını belirten Gözen, daha sonra ilgili kurumların kendisine yazı yazdığını ancak aradan geçen onca zamana rağmen herhangi bir çalışma yapılmadığını belirtti.
Yaklaşık 40 yıldır kümbetin çevresindeki duvarlar ile kapatıldığını belirten Muhtar Gözen, bu şekilde kümbetin gözlerden uzakta kaldığını ve unutulduğunu kaydetti.
1983 yılında tescillenen ancak bugüne kadar hiçbir restorasyon çalışmasının yapılmadığı İncili Hanım Türbesi, büyük ölçüde yıpranmasına rağmen yıllara meydan okuyarak ayakta duruyor. İncili Hanım Türbesi ile ilgili Kültür Envanterinde yer alan diğer tanımlarda ise, ‘Baldaken tarzında inşa edilen türbenin mimarı üslubu malzemesi ile 18.yy. da yapıldığı izlenimini vermektedir. Tarihini kanıtlayabilecek üzerinde kitabesi yazılı sandukası olmadığı gibi İncili Hanım hakkında da yazılı belgeye rastlanmamıştır. İç köşeliklerde kubbeye geçişler pandantifler aracılığı ile sağlanmıştır. Kubbe içten sıvalı olup sıvaların büyük bölümü dökülmüştür. Sütunların dışında kalan bölümleri çok harap olmuştur. Kubbenin ortasında altıgen bir açıklık vardır. Bu açıklık ilk yapıldığı dönemde düşünülmüş ve gerçekleştirilmiş kanısı vermektedir. Altıgeni meydana getiren kenarlarda düzgün taşlar kullanılmıştır. Bu düzgün taş örgü kubbenin diğer yerlerinde görülmektedir. Bu uygulama ile de baldaken tarzındaki bu türbenin üstünde böyle bir açıklık bırakılabileceği akla gelmektedir’ gibi ifadeler yer alıyor.
BİMER’e yazdığı resmi yazının ardından ilimizde türbenin restorasyonu için bazı çalışmalar yapıldığını belirten Yüceyurt Mahallesi Muhtarı Gözen, son olarak 04.06.2013 tarihinde dönemin Vakıflar Bölge Müdürü Ali Veral tarafından kendisine bir yazı geldiğini ifade etti.
Vakıflar Bölge Müdürü Ali Veral imzasıyla gönderilen dilekçede şu ifadelere yer verilmişti:
‘Sivas İli, Merkez İlçesi Yüceyurt Mahallesinde İl Sağlık Müdürlüğü Bahçesi içersinde bulunan eski eser tescilli İncili Hanım Türbesi onarım talebi hakkındaki ilgi delikçeler incelenmiştir.
Sivas ili, Merkez İlçe Yüceyurt Mahallesinde bulunan tapunun 130-131 pafta, 28 ada, 1 no'lu parselinde kayıtlı olan türbenin mülkiyeti Maliye hazinesine aittir. Türbe ile ilgili Sivas Belediyesi ve Sivas Valiliğinin yazıları doğrultusunda Sivas Kültür Varlıklarım Koruma Bölge Kurulunun 30.01.2007 tarih ve 318 sayılı kararında ‘Sivas İli, Yüceyurt Mahallesinde, sit alanı dışında bulunan tapunun 130-131 pafta, 28 ada, 1 no'lu parselinde kayıtlı, mülkiyeti Maliye Hazinesine ait parselin tescilli İncili Hanım Türbesi ile ilgili olan kısmının ifrazının, hazırlanan halihazır krokide belirtildiği şekliyle uygun olduğuna’ karar verilmiştir.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunun Yetki ve yöntem başlıklı 10.maddesinde ‘Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve bunların her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve valiliklere yaptırmak, Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir. Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde veya denetiminde bulunan mazbut ve mülhak vakıflara ait taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile gerçek ve tüzelkişilerin mülkiyetinde bulunan cami, türbe, kervansaray, medrese, han, hamam, mescit, zaviye, mevlevihane, çeşme ve benzeri kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi koruma kurulları kararı alındıktan sonra, Vakıflar Genel Müdürlüğünce yürütülür. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetinde bulunan taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunma ve değerlendirilmesi, bu Kanun hükümlerine uygun olarak kendileri tarafından sağlanır. Kamu kurum ve kurutuşlarının mülkiyetinde bulunan taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunması, bu kuruluşların bütçelerine her yıl bu maksatla konacak ödeneklerle yapılır’ hükümleri bulunmaktadır.
Sivas İl Sağlık Müdürlüğü yetkilileri ile yaptığımız görüşmede Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 30.01.2007 tarih ve 318 sayılı kararında belirtilen ifraz çalışmalarının devam ettiği belirtilmiştir. Bahse konu Türbenin restorasyonu ifraz çalışmalarından sonra 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 10. maddesi çerçevesinde ilgili kurum tarafından yapılması gerekmektedir.’
Ancak Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından gönderilen bu dilekçenin ardından konuyla ilgili hiçbir kurum tarafından her hangi bir işlem yapılmadı. Bu aşamadan sonra hangi kurumun İncili Hanım Türbesi’ne sahip çıkacağı merakla bekleniyor.
