İRFAN ÖZŞEKER
Sivas Belediyesi, kentsel dönüşüm çalışmalarını yürüttüğü Eski Sanayi’de, esnafın hukuki müracaatı ile alınan yürütmeyi durdurma kararının kaldırılmasının ardından site içerisindeki çok sayıda dükkânı mühürleyerek ticari faaliyetini durdurdu. Duruma tepki gösteren esnaflar ile zabıta ve polis arasında gerginlik yaşandı. Belediye’nin kendilerini mağdur ettiğini savunan Esnaflar daha sonra Cumhuriyet Meydanı’nda toplanarak, yürütülen çalışmalara tepki gösterdi. Esnaf, uygulamaları site içerisine çadır kurarak da protesto etti. 2 gündür çadırda kalan esnaflar, talepleri karşılık buluncaya kadar eylemlerini sürdüreceklerini söyledi.
Belediyenin proje kapsamındaki uygulamalarının kendilerini mağdur ettiğini belirten Esnaflar, Belediye Başkanı Doğan Ürgüp’ün kendileri ile görüşerek, mağduriyetlerinin giderilmesini talep etti. Yaşananlar üzerine Sivas Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Beşir Köksal’da Eski Sanayi’ye gelerek esnaflarla görüştü. Köksal daha sonra Sivas Belediye Başkanı Doğan Ürgüp ile de bir görüşme yaptı. Başkan Ürgüp’e esnafların taleplerini ileten Köksal, Başkan Ürgüp’ün konuyla ilgili görüşlerini de esnafa aktardı.
Zabıta ekipleri Sanayide dün 19 dükkanı mühürledi. Mühürleme işlemleri bugün 26, yarın ise 24 dükkanl devam edecek. Dün Sanayide dükkanı mühürlenen esnaflar arasında yer alan Osman Doğan dükkanının zabıta ekiplerince usulsüz bir şekilde kapatıldığını söyleyerek şunları söyledi.: 'Ruhsat benim adıma, verdi benim adıma fakat zabıtanın getirdiği kapatma kararı Bekir Doğan adına. Yani dükkan sahibi mülkiyet sahibi adına. Sadece maliyeden vergide kapatıp açma yaptığım için sen,n ruhsatın geçersiz diyor bana. Ruhsatın verisini almış benden, çöp vergisini almış, emlak vergisini almış’ şeklinde konuştu. Sanayide insanlık suçu işlendiğini ve kendilerine zulmedildiğini söyleyen Yalçın Yılmaz ise tepkisini şu sözlerle anlattı: 'Mühürleme sürecine gelmeden önce Sivas’ta eski sanayi ile ilgili Belediyemizin 2 sene önce başlattığı kentsel dönüşüm projesine kimsenin karşı çıktığı yok. İtirazı da yoktur. Bunun bir hukuki süreci var. İsteyeni var istemeyen tarafları var. Mahkeme safhasına herkesin saygı duyacağını söyledik. Ama Belediye Başkanımız bunu kişisel bir hesaba getirdi burada yapılan olay insanlık suçu işleniyor ve zulmediliyor. İnsanların temel hakları olan tuvalet, su gibi bunlarla yapılan baskılar sonucu bu mülklerin elden çıkarılmasına çalışılıyor.' Dükkanı mühürlenenler arasında yer alan ve sanayide 20 yıldır esnaflık yapan Ali Yılmaz ise 'Dükkanımızı mühürleyerek ekmeğimizle oynadı. Proje yapılacakmış tamam yapsın projeye kimsenin karşı çıktığı yok. Ama bize bir yer göstersin, bir yer temin etsin. Biz kendi çabamızla kooperatif kurduk. Dedik ki başkanım dükkanlarımız bitene kadar bize müsaade et biz burada rızkımızı kazanalım, borcumuzu ödeyelim sonuçta biz dükkanları borçla alacağız yani o kadar zengin bir esnaf değiliz. Başkanımız bizi anlamadı geldi ekmeğimize mühür vurdu. Bundan sonra napacağız Allah bilir. Direneceğiz elimizden geldiği kadar hukuki yönden hakkımızı arayacağız mağduruz' ifadelerini kullandı.
‘BİZ UYARDIK HİÇBİR TEDBİR ALMADILAR’
Esnafların tepkisinin ardından konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Sivas Belediye Başkanı Doğan Ürgüp, daha önce gerçekleştirdikleri mühürlemeler üzerine, esnafın hukuki başvurusunun ardından mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı aldığını, yaptıkları savunmanın ardından yürütmeyi durdurma kararının kaldırıldığını ve mühürleme işlemine devam ettiklerini söyledi.
Hukuk kuralları çerçevesinde mahkeme kararlarına uyarak, yasalara uygun bir çalışma yürüttüklerini belirten Başkan Ürgüp, Ramazan ayının ortasında bu kararın kendilerine tebliğ edildiğini, esnafların uyarıldığını ancak bu zamana kadar hiçbir tedbir almadıklarını söyledi.
Ürgüp, yaşanan süreç ve gelişmelerle ilgili şu ifadeleri kullandı:
‘Burada ruhsatlı ve ruhsatsız işyerleri var. 2000 yılında Osman Seçilmiş başkanımızın döneminde meclis bir karar almış. Bu ada konut adası ilan edilmiş. Yani ticari bir ada değil burası.
Ben göreve geldiğimde, bu yasaya istinaden kentsel dönüşüm kararlarını meclisimizden aldık. Meclisten aldığımız karar bizim kentsel dönüşümdür. Akabinde de bu dükkânları mühürlemek üzere Encümen kararları ile harekete geçtik. Çünkü yasal altlığı var hadisenin. Biz mühürledik 8-10 dükkanı, yürütmeyi durdurma kararı aldılar. Bu karar doğrultusunda biz mühürleri tekrar açtık. Mahkeme bize sordu, ‘siz burayı niye kapatıyorsunuz’ yürütmeyi bir zarar oluşmasın diye durduruyor ve bu karar normal bir karardır. Biz tezlerimizi ortaya koyduk, bu adanın konut adası olduğunu, burada ticaret yapılamayacağını, zaten dükkânların 3’te birden fazlasının yıkılmış olduğunu, dolayısıyla bu dükkânların mal sahiplerinin de mağdur olduğunu söyledik. Yani kira alıp alamamaları onların sorunu ama şimdi muvafakat vermişler, buradan bir konut adası oluşacak, bir iş merkezi olacak, burada insanların mülkleri değerlenecek. Mülk sahiplerinin zararı olduğu yönünde de biz savunmamızı yaptık ve Yüce Türk Mahkemesi, ‘yürütmeyi durdurmanın kaldırılması’ noktasında verdi. Yani bu kararı bize Ramazan’ın ortasında tebliğ ettiler. Ramazan’da ben bu arkadaşlarıma basın aracılığı ile ‘Ramazan’dan sonra kapatacağım’ dedim. Bana bu arada Esnaf Odaları Birlik Başkanımız geldi, onu aracı ettiler, kendi başkanları Harun Bey geldi… Dedim ki, tedbirinizi alın, bayramdan sonraki 5 gün içerisinde tebligatı yapacağız. Zabıta birliklerimizle sizi buradan tahliye edeceğiz, dükkânlarınızı mühürleyeceğiz’ hiçbir tedbir almadılar. Bana öncü bir grup geldi, dedim ki bunun dönüşü yok. Bana diyorlar ki, ‘siz kentsel dönüşüm kararı ile birlikte bunu uygulayın’ Kentsel dönüşüm kararı onları bağlayan bir durum değil ki… Kentsel dönüşüm kararı mülk sahiplerini bağlıyor, yani kiracıları bağlamıyor. Artı bu konu yürütmeyi durdurulmanın kaldırılması ile ilgili bir konudur. Kentsel dönüşümle ilgili şuanda yaptığımız bir şey yok. Yürütmeyi durdurmanın kaldırılmasını bekliyoruz. Onunla ilgili de savunmalarımızı yaptık. İdare mahkemelerimiz, normal mahkemelerimiz, yüce Türk Milleti adına karar veren mahkemelerdir. Dolayısıyla verdikleri kararlar, ince elenen, sık dokunan kararlar. Bütün detaylar üzerinde çalışıyorlar. Biz kentsel dönüşümde bir eksiklik noksanlık varsa gidereceğimizi de beyan ettik. Mahkemeye yaptığımız itirazlarda. Dolayısıyla biz o konuda da ümitliyiz. Biz 73. Maddeye uygun hareket ediyoruz. Kanuni altlığı olmayan bir hareket tarzımız yok ki bizim. Esnaf arkadaşlarıma aracılığınızla bir daha sesleniyorum. Burada şuandan itibaren dönüş yok.
Buraya gelecekler, temsilcileri geldi, dedim ki kapım açık. Gelecekler bana dertlerini anlatacaklar, ben de onlara kararlarımızı açıklayacağım. Dönüş mümkün değil… Şunu söylüyorlarmış, ‘Diğer ruhsatı olanları da kapatın veya bizi de onlarla beraber kapatın’ bizim ne yapacağımıza biz karar veririz. Yani başkası bizi ne yapacağımız konusunda yönlendiriyorsa bizim Belediye Başkanı seçilmemize gerek yok ki. Belediye Başkanı sorumluluğu üstlenerek bir karar verir. Bu kararın da hesabını seçimlerde verir. Bütün aldığı kararların hesabını… Bunun değerlendirmesini, yüce Türk milleti, aziz Sivaslılar yapacaklar. Dolayısıyla ben sorumluluk almayı, risk almayı bilen bir belediye başkanı olduğumu düşünüyorum. Orada 50 tane kiracının zararını istemiyorum ama 750 tane bize muvafakat veren insan var ve bu projeyi bekleyen binlerce insan var Sivas’ta… Onların zararına sebebiyet verecekler…’
‘AKILLARINI BAŞLARINA TOPLASINLAR’
Esnaflara, sakin olmaları ve kendi menfaatlerine uygun hareket etmeleri çağrısında bulunan Başkan Ürgüp, ‘Arkadaşlarımız akıllarını başlarına toplasınlar, hepimiz aklımızı başımıza alalım. Türk toplumu olarak buna ihtiyacımız var. Akıllı ve makul hareket edelim. Tamam, eylem, direniş yapabilirler bu onların tabi hakkıdır. Kanunların dışına onların da benim de çıkmadığımız müddetçe bir problem yok’ ifadelerini kullandı.
Ürgüp, ‘Bu kardeşlerimiz sakin düşünsünler, işlerine güçlerine bakacak tedbirler alsınlar. Bunlara, ben 62 bin liraya KDV dâhil dükkânlar verdim. KDV’yi çıktığınızda 55 bin lira civarına geliyor. Geçen gün bir kurumumuzun bizim yapmış olduğumuz dükkânları satması neticesinde ortaya çıkan 75 bin +KDV idi. Bakın fiyata, 55 bin lira derseniz 20 bin lira gibi bir karda olacaktı. Şuanda oradaki dükkanlar KDV dahil 80-85 bin liraya el değiştiriyor. Paramız yok dediler, ‘banka kredinizi buldum’ dedim. 3-4 banka ile görüştüm. ‘Banka faiz’ diyenler oldu. Dedim ki kardeşim, siz de finans kurumlarından kullanın. Katılım Bankaları var biliyorsunuz. Onlar faiz sistemine göre değil, kar sistemine göre çalışıyor. Yani onu dediler, bunu dediler, hepsine bir alternatif bulmama rağmen maalesef durum bu… Tabi bu arkadaşlar şuanda pişmanlar. Bana gelen bilgi şuanda bu. Birileri bunlara gaz verdi, bu gaza istinaden hareket ettiler. Mahkemeye yönlendirdiler. Mahkeme kararı lehimize aldı zaten. Mahkeme ise, hepimizin inanması gereken nokta, mahkeme kararlarını uyguluyorum ve bu konuda bir geri dönüş yapma imkânı yoktur.’
‘BEDAVA YER YOK’
Esnafların taleplerini net bir şekilde ifade edemediklerini söyleyen Başkan Ürgüp, esnafların yer talepleri ile ilgili olarak, herhangi bir yer gösterme imkânının bulunmadığını belirtti. Farklı alanlardaki diğer boşaltılan işyerlerinde faaliyet gösteren esnaflara da yer göstermediklerini, esnafların kendilerine yer bulduklarını belirten Ürgüp, her zaman çözümcü ve uzlaşmacı yaklaştıklarını aynı, yaklaşımı esnafların da göstermesi gerektiğini söyledi.
Ürgüp, şu şekilde konuştu:
‘Ne yeri göstereceğimizi net söyleyemiyorlar. Bedava yer mi istiyorlar?.. Bedava yer yok.. Lütfen bunu istemesinler. Ben bu milletin malını ben bir guruba ‘alın bu mal sizin’ diye veremem. Kanun müsait değil. Kanunlar müsait de olsa, benim böyle bir iş yapmadığımı Sivas halkı biliyor zaten. Ne yeri göstereceğim? Peki, bütün kiracıların yerini belediye teşkilatı mı, belediye başkanı mı gösteriyor? Öbür kiracıları ne yapacağız? Bakın İmam Hatip’in altındaki dükkânlar çıktı kiraya geçtiler, Azerbaycan Pazarı’ndaki dükkânlar çıktı, kiraya geçtiler… Şimdi bunlara biz yer göstermedik ki… Mavi Çarşı’daki dükkânları tahliye ettik, kiraya geçtiler… Bunlardan bir kısmını ben işe de aldım. Tabi ihtiyaç olduğu kadarıyla… Birkaçını işe de yerleştirdim… İşe yerleşmek istiyorlarsa bana referanslı gelsinler. Desinler ki, ‘şurada bir iş var, bize referans ol başkanım desinler, referans olayım. Benim teşkilatımda çalışmak isteyen, Kiracı olmak kaydıyla eğer bir kadro boşluğu var ise oraya alayım. Ama illaki, ben bu esnafların tamamının yerlerini gösterebilecek durumda değilim, böyle bir imkânım da yok. Bakın burayı çok doğru anlasınlar. Ne yeri? Başlarının çaresine baksınlar, gitsinler demiyorum… Nereyi göstereceğimi ben bilemiyorum. Hangi kanuna dayanarak ne iş yapacağımı bilemiyorum. Dolayısıyla böyle bir imkân yok. Böyle bir şey çok doğru da olmaz zaten. Çükü esnaf kazanırken belediye ile ortak değil, kendine kazanıyor.’
Başkan Ürgüp, daha sonra esnafların arasından seçtiği temsilcilerle de bir görüşme yaptı. Sivas Belediyesi, projeyi uygulamaktaki kararlığını korurken, esnafların da eylemlerini sürdürmekte kararlı oldukları gözlendi. Esnaflar, seslerini duyurabilmek için Ankara’ya giderek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşeceklerini söyledi.
