SİVAS
Türkiye´nin en uzun akarsuyu Kızılırmak´ın su kalitesi, Avrupa Uzay Ajansı´ndan temin edilen uydu görüntüleriyle sınıflandırıldı.
Sivas´ın İmranlı ilçesindeki Kızıldağ´ın güney yamaçlarından doğup yaklaşık 1355 kilometrelik yolculuğun ardından Karadeniz´e ulaşan Kızılırmak´ın su kalitesinin uydu görüntüleriyle sınıflandırılması için Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Geomatik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Önder Gürsoy, Çevre Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Fuat Özyonar ve Geomatik Mühendisliği Bölümü öğrencilerince CÜ Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında çalışma başlatıldı. Suyun kalitesinin uydu görüntüleriyle de belirlenebileceğini ortaya koymak için yapılan çalışma kapsamında, Kızılırmak´ın İmranlı ilçesindeki giriş ve çıkış kaynağından uydu görüntülerine referans olması için numune alındı.
Numunelerin alındığı sırada, aynı noktada eş zamanlı kaydedilen uydu görüntüleri Avrupa Uzay Ajansı´ndan temin edildi. Yüksek çözünürlüklü hiperspektral (çok bantlı) uydu görüntüleri ve numunelerle suyun sınıflandırması ayrı ayrı yapıldı.
Çalışmada, uydu görüntülerinin, numunelerle aynı sonucu verdiği belirlendi.
Yrd. Doç. Dr. Gürsoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kızılırmak´ın su kalitesini uzaktan algılama teknolojilerini kullanarak ölçmeye çalıştıklarını, önce suyun çıkış kaynağından numune alarak kaliteyi kendilerinin ölçtüğünü belirtti.
Daha sonra aynı noktadan çekilen uydu görüntülerinin Avrupa Uzay Ajansı´ndan temin edildiğini anlatan Gürsoy, şöyle konuştu:
"Doç Dr. Fuat Özyonar hocamız, numune alınan 10 yerdeki suyun içeriğini birinci kalite ve ikinci kalite olanları bize bildirdi. Biz de o suların uyduya giden sinyallerini laboratuvarımızda ölçtük ve ırmağın görüntümüze düşen bölgesindeki birinci kalite ve ikinci kalite suları görüntüler üzerinde belirledik. Ölçme yaptığımız kaynakta ve ona en yakın yerlerde Kızılırmak´ın suyu birinci kalite, İmranlı Barajı´nın olduğu yerlerde birinci ve ikinci kalite kısımlar var. Su katılım noktalarının ve yerleşim birimlerinin kanalizasyon deşarjlarının olduğu yerlerde ikinci kalite olarak belirledik."
"Su kalitesinin ölçümü için uzaktan
algılama teknolojisinin kullanılmalı"
Gürsoy, daha sonra Hafik bölgesinde kaynağa gitmeden ellerinde bulunan verilerle kendilerine gönderilen uydu görüntülerini eşleştirdiklerini ve suyun kalitesini ölçtüklerini dile getirerek, "Barajlarımız ve su kaynaklarımızın etkin bir şekilde, sadece noktasal değil tamamının aynı anda ölçülmesi ve diğer ölçümlerle birlikte değerlendirilebilmesi için uzaktan algılama teknolojisinin kullanılması lazım." ifadesini kullandı.
Uzaktan algılama teknolojisiyle yapılacak ölçümler sayesinde suya karışan maddelerin ve suyun kalitesinin kolaylıkla tespit edilebileceğini aktaran Gürsoy, "Bir bölgedeki herhangi bir akarsuyun içerisinde ´nikel ağır metalinin çözeltisi var mıdır?´ denildiğinde biz o bölgenin uydu görüntüsünü veya insansız hava aracı görüntüsünü elde ettiğimizde ve gerekli sınıflandırmaları yaptığımızda ´var´ ya da ´yok´ deme şansına sahibiz artık." dedi.
Gürsoy, bununla ilgili daha kapsamlı bir proje hazırlayıp TÜBİTAK´a başvuracaklarını belirterek, sadece Kızılırmak değil, diğer akarsularda da bu tarz ölçümleri yapmayı planladıklarını sözlerine ekledi. (AA)
