Erdem TAHILLIOĞLU
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından her yıl gerçekleştirilen Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu 2020 Araştırmasının sonuçları açıklandı. Üretim ve tüketimi etkileyen pandemi yılında İSO 500'ün ilk 50’sinde otomotiv, kimya, metalürji, enerji ve madencilik şirketlerinin ağırlıkları artarken gıda sektöründen sadece iki şirket ilk 50’deki yerini koruyabildi. Üretimden satışlara göre yapılan sıralamada 59 Milyar 592 Milyon Liralık satış hasılatıyla TÜPRAŞ birinci sırada yer alırken, ikinci sırada Ford Otomotiv, Üçüncü sırada ise Oyak Renault Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. yer aldı. 2020 yılı üretimden satış rakamlarına göre Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu sıralamasında ilk yüzdeki tek kooperatif şirketi yine Konya Şeker olurken, bir önceki yıla göre ilk 50’de bir basamak daha yükselerek Sanayi Devleri arasında 48’inci sırada yer aldı. Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu sıralamasında Konya’dan 8 şirket yer alırken, Konya Sanayi Odasına kayıtlı bu 8 şirketten 2’si ABH bünyesindeki Konya Şeker sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Panagro oldu.
İstanbul Sanayi Odası’nın 2020 yılı verilerini baz alarak hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Sıralamasında Konya Şeker’in toplam gıda tüketimini etkileyen turizm faaliyetlerinin büyük oranda düşmesine, gıdanın toplu tüketildiği alanların sınırlı hizmet verebilmesine rağmen pandemi yılında da Konya Şeker’in bir basamak yükselmesini ve İlk 500 Sanayi Şirketinin ortalama büyüme oranından yaklaşık %6’lık daha iyi bir performans sergilemesini değerlendiren Pankobirlik Genel Başkanı Recep Konuk, salgın nedeniyle olağan dışı bir süreç geçirildiğini Konya Şeker’in ise olağan çalışma performansını tekrarladığını vurgulayarak “2019 yılında Türkiye 51,7 milyon turist ağırlamıştı. Pandemi nedeniyle 2019 yılında Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısı 16 Milyonun biraz altında kaldı. Yani bir önceki yıla göre yaklaşık 35,7 milyon daha az turist misafir edebildik. Bu olağanüstü süreç ve durumdan sadece turizm sektörü etkilenmedi. Bundan en çok etkilen sektörlerden biri de gıda sektörüdür. Daha az turist demek daha az et, daha az peynir, daha az şeker, daha az pasta, daha az kurabiye, daha az salam sucuk, daha az sebze tüketimi demek. Toplam talebin daralması demek. Keza, lokanta, kafe, restoran gibi gıdanın toplu tüketildiği ve toplu alım ile satışların yapıldığı yerlerinde faaliyetlerini normal zamanlarda ki gibi sürdürememesi, hatta zaman zaman bazılarının tamamen kapanması hem toplam gıda talebini hem de gıda satış kanallarımızı etkiledi. ABH grup olarak bu olağan dışı sürece en iyi tepki veren ve çözüm üreten şirketlerden biri oldu. Üretimimizi azaltmamak için hem satış kanallarımızı sürece göre esnettik, sürece uygun alternatifler ekledik hem de madem turist bize gelemiyor biz turiste ürünümüzü götürürüz diyerek ihracat kapılarını zorladık ve şükür Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans sergileyerek üretim kaybı yaşamadan pandemi yılını tamamladık. Pandemiye rağmen üretim de kayıpsız yıl bizim için her şirketten daha önemlidir çünkü biz bir üretim zincirinin son halkasıyız. Bizim fabrikalarımız üretimde ve satışta kayıp yaşarsa tarladaki üretim de etkilenir. Yani biz ne kadar çok üretirsek tarlada o kadar çok üretir. İstanbul Sanayi Odası’nın her yıl yaptığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması üretimden satışlara göre yapılan bir değerlendirme. Bu değerlendirmede şirketlerin üretim ve satış performansı ölçülüyor. Biz bu araştırmada amiral gemimiz Konya Şeker ile ilk 50’nin değişmezi haline geldik, sürekli ve sürdürülebilir büyüme performansımız ile de Sanayi Devleri arasındaki pozisyonumuzu pekiştirdik. Listede birden hem ilk 500’de hem de ikinci 500’de birden fazla şirketimizle yer alan ender gruplardan biri, kooperatif şirketlerden ise tek istisnayız. Yani farklı sektörlerde faal bazı grup ve holdinglerin Türkiye’nin Sanayi Devleri arasında şirketleri mevcut biz hem bunlardan biriyiz hem de bizim dışımızda bir kooperatif şirketin ilk 500 ve ilk binde farklı sektörlerde iki ayrı şirketi yok. Yani bu özelliği ile de Konya çiftçisi, Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi ortakları listeye damga vurmuş, ekonominin etkin aktörü olmak için attıkları adımların sonuçlarını bu tabloya yansıttıklarıyla ispat etmiştir” dedi.
Konuk; “Biz kurum olarak bu tür çalışmalara önem veriyoruz. Bu tür çalışmalara listede kurumumuzun ismi yer aldığı için önem atfetmiyoruz. Bu tür çalışmalara kendi performansımızı ülkedeki sanayi kuruluşlarının performansı ile gerçekçi bir şekilde kıyaslama imkânı verdiği için önemsiyoruz. Her yapılan çalışmadan biz kendimize dersler çıkarıyor varsa eksiklerimizi giderecek önlemleri alıyor, performansımızla önde olduğumuz hususları daha da nasıl geliştirebileceğimize kafa yoruyor, yükselen sektörleri bu tablolarla teyit edip, o sektörlerde neler yapabileceğimize çalışıyoruz. Mesela bu sene Türkiye’nin İlk 500’ündeki Sanayi Devleri üretimden satışlarını %15,3 arttırmış. Konya Şeker %21 arttırmış. Bir diğer grup şirketimiz Panagro %19,1 arttırmış. Her iki şirketimizde İlk 500 Sanayi Kuruluşu büyüme ortalamasının hissedilir oranda üstünde bir büyüme performansı sağlamış. Bu şu açıdan önemli, bizim büyümemiz, bizim üretimdeki büyümemiz üreticinin de büyümesi demektir. Bizim daha çok ürettirmemiz demektir ki, biz sıralamalardan parasal değerlerden çok işin o kısmını önemsiyoruz. Konya Şeker’in bu sıralamada yukarılara doğru tırmanması, ilk 50’nin değişmezi olması, Sanayi Devlerinin arasında pozisyonunu pekiştirmesi bir tesadüfün sonucu değildir. Konya Şeker kriz dönemlerinde ya da ekonomide yaşanan dalgalanma dönemlerinde bu listede bir parlayıp bir sönen şirketlerden de değildir. Konya Şeker son 18 yıldır istikrarlı bir şekilde yatırım yapıyor. Daha çok üretmek, daha çok ürettirmek için yatırım yapıyor. Bizim sloganımız belli, Konya Şeker ismini biz Türkiye’nin üreten gücü olarak tarif etmiştik. Bu bir inancın, iddianın ve hedefin ifadesiydi. Biz o iddia ve inancın gereği olarak hedefimizi her yıl bir önceki yıldan daha çok üretmek olarak belirledik. Bu iddia ve inançla yola çıkıp, hedeflerimizi de birer birer gerçekleştirince İSO’nun her yıl açıkladığı listede Konya Şeker’in istikrarlı bir şekilde üst sıralara tırmanması da zaten doğal bir sonuçtur. Birçok ilden hiçbir sanayi kuruluşunun ilk 500’de yer alamadığı listede hem üst sıralarda Konya Şeker’in yer alması hem de Konya Sanayi Odası mensubu şirketlerin de Konya Şeker’e bu listede eşlik etmesi Konya’nın son 15-20 yılda aldığı mesafenin göstergesi ve verdiği moralle de yakalanan ivmenin sürdürülmesi açısından önemlidir. Bu sanayileşme yarışında önlerde koşmayı başaran Konya Şeker, ilk 50’nin gediklisi olmuş ve ilk 100’de ise tek kooperatif şirketidir. Bu önemlidir. Çok ortaklı şirketlere karşı yanlış bazı ön yargıları, ezber haline gelmiş yaklaşımları, Konya Şeker’in gösterdiği performans bozmuştur. Bir diğer ayrıntı, listenin üst sıralarında artık bir tarımsal sanayi kuruluşu vardır ve oradan kopmayacağını, daha da yukarılara tırmanacağını son yıllarda istikrarlı bir şekilde yükselişini sürdürerek ispatlamıştır. Bu da ülke tarımı ve tarım sektörü açısından son derece önemlidir. Biz bir ezberi bozduk, bir tabuyu yıktık, yolu açtık. Şimdi beklentimiz bizim açtığımız yoldan çok daha fazla kooperatif şirketinin geçmesidir. Çok daha fazla tarımsal üretimle ve üreticiyle iç içe tarımsal sanayi kuruluşunun o yolda yürümesidir” dedi.
