Ahlak Ve Vicdan

Ahlak, gerek sosyal hayatta, gerekse iş hayatında giderek bozulmaya ve kaybolmaya yüz yutmuş son derece önemli insani bir özelliktir. Her gün ahlaksızlığın değişik örneklerini görmekte ve bundan rahatsızlık duymaktayız. İnsanlar ahlaki değerleri unutmuş, utanma duygularını yitirmiş, davranışlarında ölçüyü kaçırmış durumdadır. ?Ahlaklı insan? olmak gerçekten aranılan, ama zor bulunan bir özellik haline gelmiştir. Birçok kişi toplumda ahlaki bir çöküntüden söz etmektedir.

Genel anlamda ahlak şöyle tanımlanabilir:
Toplumda genel kabul gören, benimsenen, örnek gösterilen kurallar.
İnsanların sosyal ilişkilerinde ve iş ilişkilerinde uyması gereken davranışsal kurallar.
İnsanlar arasındaki ilişkiyi düzenleyen ve sosyal dokuyu güçlendiren değerler bütünü.

Ahlak, genellikle değer kavramı ile ele alınır ve ikisi birlikte ?ahlaki değerler? olarak tanımlanır. Ahlaki değerler, toplumların kültürlerine göre değişebilse de, tüm toplumlarda ortak bazı ahlaki değerler vardır. Örneğin, ?verilen sözün arkasında durmak, dürüst olmak?, ?başkasının hakkını yememek? gibi. Ahlaki değerler, insan topluluklarının uzun süre birlikte yaşaması ile ortaya çıkmıştır. Bunların değişmesi, zaman içinde kültürel değişime bağlı olarak gerçekleşir. Karşı cinsten iki insanın toplum içinde kucaklaşmasını, gençlerin büyüklerin yanında sigara içmesini veya bacak bacak üzerine atmasını; ahlaksızlık olarak yorumlayan bir toplum zamanla bunları doğal karşılayabilir. Ancak bazı değerler değişmemeli, korunmalı ve kuşaktan kuşağa aktarılmalıdır. Örneğin; saygılı olmak, dürüst olmak gibi.
Ahlak, vicdan ile doğrudan ilgilidir. Ahlaklı insan, vicdan duygusu güçlü insandır. Vicdan, insanın kendisinden hesap sormasını sağlayan içsel ve duygusal güçtür. Bir insanın vicdan duygusu zayıflamışsa ondan ahlaki davranışlar beklenemez. Demek ki o insan yaptıklarından en küçük bir rahatsızlık, utanç veya pişmanlık duymamakta; vicdanı sızlamamaktadır. Bu durum onu insanlıktan çıkarır. ?İnsanlık ölmüş?, ?insanlık dışı?, ?insan olan bunu yapmaz? gibi söylemlerin dayanağı da budur.