Fon yöneticisinin parasını sigortalayan şirketin alacağı yüzde 1´lik kısım, finansal terminolojide 100 baz puan demektir. Yani sigortanın karşılığında 100 baz puanlık sigorta primi ödeniyor. Eğer X şirketi, bir sebeple borcunu ödeyemezse fon yöneticisi tahsil edemediği borcunu, sigorta yapan şirkete devreder ve onlar da 10 milyon doları fon yöneticisine öder.
Sigorta yapan şirketinin başına herhangi bir şey gelmedikçe fon yöneticisi yatırdığı 10 milyon dolarını bir şekilde geri alır. Ama burada sıkıntılı bir durum söz konusudur. CDS satan firma, karşılığında hiçbir şey yapmayabilir.
CDS´ler bir sigorta poliçesi gibi kullanılmasına karşın, sigortalar için geçerli olan kurallar söz konusu değildir. Normalde bir sigorta şirketi poliçe sattığı zaman, riskin gerçekleşme ihtimaline karşı aldığı primin bir kısmını kendisini koruyacak şekilde değerlendirir. Ama CDS´lerde böyle bir durum söz konusu değildir. Yani CDS satan şirket, X şirketinin kredisini ödememesine karşı sorumluluğu üzerine alır.
Fon yöneticisine karşı sigorta görevi yapan şirket, aldığı riske kendisi için bir önlem almadı. Eğer X şirketi borcunu öderse CDS´i satan şirket iyi bir kazanç sağlamış olur; ama ödemezse bu şirket sıkıntıya girer ve kendi kredi notunun da düşmesine neden olabilir.
CDS kontratları, spekülasyon veya hedge amaçlı olarak alınabilmektedir. Yani CDS kontratı almak için borcun sahibi olmanıza gerek yoktur. Herhangi bir yatırımcı, CDS spreadlerindeki oynamalar üzerine spekülasyon yapabilir ve bu şekilde kazanç sağlayabilir. Ayrıca bu kontratlar hem alıcı hem de satıcı için riskler içermektedir.
CDS Nasıl Yorumlanır?
CDS´ler, yalnızca tahvil gibi yatırımları sigortalama işlemi amacıyla kullanılmazlar. Aynı zamanda ülke risklerini açıklayan bir gösterge olarak da işleve sahiptirler. Ama ülke risklerini açıklayan diğer ekonomik göstergeler ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Ülke riskleri genellikle siyasi partilerin ülke içerisinde izlediği çeşitli politikalara göre değişmektedir.
Ülkelerin kredi riskinin ölçümü ve özellikle uluslararası yatırımcıların ülkeye yönelik risk algısının değerlendirilmesinde CDS´ler bir gösterge olarak görev görürler. CDS primleri belirgin bir şekilde dikkate alınırken, yabancı yatırımcıların bir ülkeye hem doğrudan hem de portföy yatırımları yapması konusunda karar verirken büyük önem taşımaktadır.
Bir ülkede yaşanan ekonomik ve finansal göstergelerin bozulmasıyla ve politik bir istikrarsızlığın söz konusu olmasıyla CDS primlerinde yükseliş gözlenecektir. Risk primlerinin artmasıyla uluslararası yatırımcıların hem tahvil ve bono hem de hisse senedi piyasalarından çıkış eğilimi gösterdikleri bilinmektedir. Buna bağlı olarak da piyasalarda likidite problemleri artmaktadır.
CDS´ler; bir ülkenin ekonomik ve finansal performansını yansıtması, bu konulardaki şoklara karşı dayanıklılığının belirlenmesi ile dış borçlanmalarda karşılaşacağı kaynak maliyetlerini doğrudan etkilemektedir. Aynı zamanda ülkede ekonomik birimlerin kredi maliyetlerindeki gelişmeleri, açık bir şekilde yansıtmaktadır. Bu nedenle de reel ekonominin performansına ilişkin önemli bir gösterge olarak yorumlanmaktadır.
Devam edecek?
