Bu haftaki köşe yazımda Fitre nedir ve kimlere verilir? Hakkında değerlendirmede bulunacağız.
Ramazan ayının gelmesiyle beraber, 11 Ayın Sultanı Ramazan ayının adetlerinden fitre vermek de yeniden gündeme oturdu. Her yıl Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenmiş olan belirli bir miktar para fitre olarak verilir.
Fitrenin asıl adı Sadaka-i Fıtır´dır, oruç gibi bu da bir ibadet çeşididir. Bu ibadet çeşidi, insana yardımlaşma ve dayanışmayı hatırlatır. Bununla beraber bu ibadet çeşidi insan vücudunun zekatı olarak da kabul edilmiştir. O yüzden bu ibadet çeşidine "can sadakası" dendiği de olur. İhtiyacı olan yoksul insanların karınlarının doymasına ve ihtiyaçlarının giderilmesine yardımcı olur bu ibadet.
Fitre, genellikle Arefe günü ve bayram namazı arasında ödenmektedir. Bunun sebebi ise bayram öncesi yoksullara maddi desteği ulaştırmaktır, böylece onlar da alacaklarını alıp ihtiyaçlarını karşılamış olurlar. Fakat fitre vermenin spesifik bir günü ya da gün aralığı yoktur.
Ancak insanlar Ramazan boyunca da verilebilir, ramazan başlamadan hemen öncesinde de verilebilir, herhangi bir gün yoktur.
Peki fitre kime verilir, kime verilmez?
Zekatın ve fitrenin kimlere verilip kimlere verilemeyeceği Kuran´ı Kerim´de yer almaktadır. Fitre ve zekatın kimlere verildiği önemli olduğu kadar kimlere verilemeyeceği de bir o kadar önem arz etmektedir. Fitre; ailedeki anneye ya da babaya, kız ya da erkek çocuklarına yani evlatlara, torunlara, eşlere, büyük anne / anneannelere, dedelere ve kafirlere verilmez.
Bununla beraber fitre; kardeşe, geline ve damada, kayınpedere ya da kayınvalideye, üvey kardeşe, üvey babaya, üvey anneye, üvey evlada verilebilir. Aynı zamanda hala, amca, dayı gibi ikinci dereceden akrabalara fitre vermek de büyük sevap sayılır. Borçlu ya da fakir, yoksul kimselere fitre vermek ise en büyük sevaptır.
Fıtır sadakası (fitre) nelerden verilir?
1) Arpa, kuru hurma ve kuru üzümün fitre miktarı, şer´î ölçüye göre yaklaşşık 3 kg., örfî ölçüye göre ise 3,33 kg. olur.
2) Buğday ve aynı hükümde olan, buğday unu ve kavut için ise şer´î ölçüye göre yaklaşık 1,5 kg., örfî ölçüye göre ise 1,66 kg. olur.
Bu iki tür ölçekten birisini tercih etmek mümkün olmakla birlikte örfî ölçek daha fazla olduğu için yoksulların yararınadır ve daha çok sevap kazanmaya sebep olur. Yukarıdaki dört cins gıda maddesi yerine kıymetleri de verilebilir. Ancak yoksullar bu maddelerin kendilerine muhtaç oldukları zaman, fitreyi kendi cinslerinden vermek daha faziletlidir değerli kardeşlerim.
Köşe yazımı fıtır sadakası (fitre) ile ilgili hadisle devam ettirmek istiyorum;
?İbn Abbas (r. anhümâ)´nın naklettiği bir hadiste şöyle buyurulur: ?Rasûlullah (s.a.s) oruçluları gereksiz ve çirkin sözlerden arındırmak ve yoksullara yiyecek sağlamak için fitreyi farz kılmıştır. Fitreyi kim namazdan önce öderse, bu makbul bir zekât, kim de namazdan sonra öderse, herhangi bir sadaka olur.? (Buhârî, Zekât, 70, 71, 77; Müslim, Zekât, 12 , 13, 16)?
Fitre vermek bu yıl ne kadar?
Diyanet İşleri Bakanlığı bu sene Sadaka-ı Fıtır miktarını 23 lira olarak açıkladı. Bu rakamlar 2019 yılında 19 lira olarak belirlenmişti. Fitre fiyatı yeni zam ile birlikte yaklaşık yüzde 21 artmış oldu. Bakanlık bu miktarı ülkenin mevcut sosyal ve ekonomik durumu, bir kişinin gündelik asgari yemek ihtiyacını ve ortalama yemek fiyatlarını göz önünde bulundurarak belirledi. Oruç tutmayanların ise yine fidye ödemesi gerekmektedir.
Bu haftaki köşe yazımı fitre ile ilgili hadisle bitirmek istiyorum;
?Abdullah b. Sa´lebe (r.a) şöyle nakletmiştir: ?Rasûlullah (s.a.s) Ramazan Bayramı´ndan bir veya iki gün önce bir konuşma yaparak şöyle buyurdu: ?Buğdaydan, arpadan veya hurmadan 1 sâ´ını hür veya köle, küçük veya büyükler için sadaka olarak veriniz.? (A. İbn Hanbel, V, 432.)?
Hayırlı Ramazanlar diliyorum
Allah tuttuğunuz oruçları kabul etsin?
