Hayâ, İslam dininde güzel ahlâkın en temel vasıflarından biridir. Peygamber efendimiz (sav); ?Her dinin bir ahlâkı vardır. İslâm´ın ahlâkı da hayâdır? (İbn Mace, Zühd,) buyurmuştur. Babamız Hz. Âdem (r.a.) ve annemiz Hz. Havva (r.a.) yasak meyveyi yiyip avret mahalleri belli olunca o andan itibaren örtünme ihtiyacı duymuşlardır.
Bu olayı bütün müminler bilirler. Bununla beraber örtünme; avret mahallini gizleme bütün insanların temel ihtiyacıdır. Anneler çocuklarının doğumundan itibaren onların giyinme ihtiyacını sağlarlar. Bu sadece yüzeysel bir örtünmedir. Küçük bir bebeğin tesettürü sadece belli başlı yerlerin örtünmesidir. Bu da ona akli melekeleri oturana kadar yetecektir. Aklı yetmeye başlayan (öğrenen) çocuğa ?küçüktür´ deyip onu açık giydirmek, (iç çamaşıra benzeyen) doğru olmayan giysiler giydirmek onun ileriki süreçte Allah muhafaza hayâ perdesini yırtmaya başlayacaktır. Böyle davranarak bu yaşlardaki çocuklarımızın hayâ perdelerinin yırtılmasına sebep olmayalım??Çocuğum daha 7 yaşında? deyip gelişi güzel giydirmeyelim. Çünkü bugün gerektiği gibi davranmazsak, yarın buluğ çağına gerdiklerinde hiç başa çıkamayız. Bu nedenle daha küçük yaştan itibaren başlamalıyız. Kız erkek fark etmeksizin hepsine seçeceğimiz giysiler ile bu bilinci vermeliyiz. Bu bilinç asla buluğ çağına bırakılmamalıdır. Hani derler ya ağaç yaşken eğilir diye işte o misal? Çocuğa vücudunun özel olduğu, mahrem olduğu bilinci aşılamaya 3-5 yaş itibari ile başlamak gerekir. Hayâ duygusu insanda bulunan fıtri bir duygudur. Ancak insanın fıtratındaki diğer güzel duygular gibi hayâ duygusunun da maneviyat ile beslenip kuvvetlendirilmesi gerekir. Eğer çocuklara hayâ duygusunu geliştirecek mahremiyet ve edep eğitimi verilmezse bu duygu körelerek, yok olur. Hayâ duygusunu korumanın bazı uygulamalı yöntemleri de vardır. İslam dinimiz bu hususlarda da tedbirler almıştır. Bunlardan ilki mahremiyet eğitimidir. Anne babaların çocuklarını yetiştirirken mutlaka mahremiyet eğitimi vermesi gerekir. Kur´an-ı Kerim´de Rabbimiz bu eğitimin esaslarını şöyle açıklamıştır:
?Aranızdaki çocuklar ergenlik çağına girdikleri zaman da, öteki yetişkinlerin yaptığı gibi, (evinize yahut belirtilen vakitlerde odanıza girmek istediklerinde, her defasında) sizden izin istesinler. Allah ayetlerini size işte böyle açıklamaktadır; çünkü O doğru hüküm ve hikmetle buyuran mutlak ve sınırsız bilgi Sahibidir!?(Nur; 59)Bu ayet-i kerimende öğrendiğimize göre çocuklar anne babalarının yatak odalarına izin almadan girmemelidirler. Bu hususta çocuğa; ? Anne babaların yatak odasına, kapı tıklatılmadan ve izin verilmeden girilmez.? Şeklinde uyarı yapılmalıdır. Çocuklar akılları ermeye başladığı dönemden itibaren mutlaka bu konularda eğitilmelidir.
Bir diğer tedbir, kız ve erkek kardeşlerin aynı yatakta yatırılmamasıdır. Peygamber efendimiz bazı hadislerinde yedi bazı hadislerinde ise on yaşından itibaren çocukların yataklarını ayırmayı emretmiştir. Ergenlik dönemine ulaşıldığında ise imkân ölçüsünde kız ve erkek çocuklarımızın odaları ayrılmalıdır. Ayrılamıyorsa araya perde konulmalıdır.
Çocukların hayâ eğitimi konusunda anne- babalar çok özenli davranmalıdır. Mesela çocuğun üstünü değiştirirken mutlaka başka bir odaya götürmeye dikkat etmeleri gerekir. Anne babalar da ev içinde kılık kıyafetlerine dikkat etmeli, mahremiyet eğitimine zarar verecek açıklıkta kıyafetler giymemelidir. Edeb ve hayâ duygusunu pekiştirmenin en iyi yolu, çocuklara güzel bir örnek olmaktır. Anne baba televizyonda müstehcen görüntü görmemeye dikkat ediyorsa çocuk bunun bir edeb olduğunu anlar. Bir eve çıplak bedenlerin teşhir edildiği gazete ve dergiler giriyor, kimse de bundan rahatsızlık duymuyorsa, çocuk çıplaklığın pek de anormal olmadığını düşünür. Anne komşularıyla mahrem konuları çekinmeden konuşursa, baba küfrederek ağza alınmayacak sözler söylerse çocuk hayâ duygusunu nasıl muhafaza edebilir? Bu sebeple anne babalar çocuklarının onları devamlı izlediğini, neyin normal neyin ayıp olduğunu onlardan örnek aldığını unutmamalıdır. Müslümanlar Allah´ın sevmediği, razı olmadığı şeyleri sevmezler.
İnsanı insan yapan duygu hayâdır. İnsanı güzel insan, şahsiyetli ve şerefli bir insan yapan ise en ufak bir hata işlemekten bile utanmaktır. Peygamberimiz (sav)?kötülük bir şeyde bulunursa mutlaka onu çirkinleştirir. Hayâ da bir şeyde bulunursa onu mutlaka güzelleştirir.? (Tirmizi, Birr, 47) buyurmuşlardır. Hayâlı bir gençlik yetiştirmek duasıyla?
