M. MUSTAFA IŞIK
1886 yılında Sivas'ın Divriği ilçesinde dünyaya gelen Nuri Demirağ için İl Milli Eğitim Müdürlüğünün ‘Eğitimde Sivasi Hareketi Projesi’ kapsamında, bir anma programı gerçekleştirildi. Fidan Yazıcıoğlu Kültür Merkezinde düzenlenen programa konuşmacı olarak Cumhuriyet Üniversitesi Tarih Eğitimi A.B.D. Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fatih Dervişoğlu katıldı. Dervişoğlu’nun ‘Nuri Demirağ Türkiye’nin Havacılık Efsanesi’ adlı bir kitabı bulunuyor.
Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan programda daha sonra protokol konuşmaları yapıldı. Kürsüye önce İl Milli Eğitim Müdürlüğü Şube Müdürü Fehmi Tutkun çıktı. Tutkun konuşmasında ‘Eğitimde Sivasi Hareketi Projesi’ne değinerek, ‘2015 yılı Şubat ayında başlatmış olduğumuz 3 yıla tabi bir projedir. Bu proje kapsamında gerek akademik anlamda gerek sosyal ve kültürel anlamda birçok etkinlik düzenlemekteyiz. Bu programımızda projemizin önemli bir ayağını oluşturuyor. Projenin içerisinde ‘Mümtaz Şahsiyetler’ dediğimiz bir bölümümüz vardı. Mümtaz şahsiyetler derken ilimizde yetişmiş, çeşitli hizmetlerde bulunmuş, maddi ve manevi anlamda önderlik etmiş büyüklerimiz vardı’ dedi.
Mümtaz şahsiyetler ile ilgili yapılan çalışma sonucu 11 tane isim belirledikleri bilgisini veren Tutkun, ‘Bunlardan biri olan Şems-i Sivasi’yi geçen sene Nisan ayında tanıttık. Ardından Aşık Ruhsati’yi tanıttık. Ben inanıyorum ki Sivas halkı hem Şems-i Sivas’yi hem de Aşık Ruhsati’yi daha iyi tanıyor. 3. mümtaz şahsiyet olarak gerçekten tarihte derin iz bırakmış Nuri Demirağ’ı anmayı ve tanıtmayı uygun gördük. Türkiye Cumhuriyetinin ilk yıllarına adeta damgasını vuran, yaşadığı zamanda yaptıklarının çoğu insanların hayal edemeyeceği çoğu şeyi gerçekleştirdi’ diye konuştu.
Tutkun, Nuri Demirağ’a övgüler yağdırarak, ‘Memleketimizde nice nice işadamları yetişti. Ancak azmi, sabrı, çalışkanlığı, dürüstlüğü, vizyonu ve müteşebbis ruhu ile ideal olarak vasıflandırılan yöneticilerde bulunması gereken tüm özelliklere sahip bir ismi yeniden anmanın, anlamanın ve anlatmanın mutluluğu içerisinde burada bir aradayız’ dedi.
Tutkun’un ardından İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Harun Tan kürsüye geldi. Tan, kimi insanların ölümünün üzerinden yıllar geçse de unutulmadığını belirterek, ‘Çünkü onları her daim bizlere hatırlatan fikirleri, eserleri ve mirasları vardır. İşte vefatından yıllar sonra biz Nuri Demirağ’ı anmak için buradayız’ şeklinde konuştu.
Harun Tan, Türkiye’de 10 bin kilometrelik demir ağ ile örüldüğünü söyleyerek, ‘Bu 10 bin kilometrenin 1250 kilometresinin tamamen Nuri Demirağ örüyor. Onun için Mustafa Kemal Atatürk kendisine ‘Demirağ’ soyadını veriyor’ ifadesini kullandı.
Daha sonra kürsüye, projeye katkı sunan Divriği Kaymakamı Mehmet Nebi Kaya da çıktı. Kaya, Nuri Demirağ’ı tanımaktan ve yaptıklarına şahit olmaktan dolayı gurur duyduğunu ifade ederek, salondaki gençlere seslendi:
‘Sizler muhakkak ve muhakkak Divriği’yi göreceksiniz, gezeceksiniz ama gezerken anlamaya çalışacaksınız. Selçuklu’yu, Osmanlı’yı ve Cumhuriyet tarihini orada yaşayacaksınız. Ancak bu gezinizi gerçekleştirirken inanıyorum ki Sivas Tren Garı’ndan Raybüs’e bineceksiniz. Buradan Tren Garı’na bakıp Nuri Demirağ’ı hatırlayacaksınız. Raybüs’te yolculuk sırasında ve nihayetinde Divriği’ye geldiğinizde istasyona bakacaksınız ve Nuri Demirağ’ın neler kattığına neler başardığına şahit olacaksınız.’
Konuşmaların ardından Prof. Dr. Dervişoğlu Nuri Demirağ konulu bir sunum gerçekleştirdi.
Sivas Havalimanına adı verilen Nuri Demirağ’ın bazı icraatları:
-Türkiye'de Havacılık Sanayisinin Önderi
-Seri üretim olarak 1936'da ilk Türk uçağını yaptı.
-Çok partili rejimdeki ilk muhalefet partisini kurdu.
-Ankara’nın doğusuna ilk demiryolunu yaptı.
-İlk yerli paraşütü yaptı.
-1922'de ilk Türk sigara kağıdını üretti.
-Bursa'da Sümerbank’ın Merinos fabrikasını kurdu.
-İstanbul Boğaz’ına özel köprü yaptırmayı projelendirdi.
-İlk şehir ve köy planlarını hazırladı.
-Karabük'te demir ve celik fabrikasını kurdu.
-İzmit'te selüloz fabrikasını kurdu.
-Sivas'ta çimento fabrikalarını kurdu.
-İstanbul'daki büyük hal binasını yaptı.