Sıfır Atık Projesi kapsamında hayata geçirilen "Depozito Yönetim Sistemi"nin pilot uygulamaların ardından gelecek yıl yaygınlaştırılması planlanıyor. Bu kapsamda temin edilecek otomatik depozito iade makineleri aracılığıyla toplanacak tek kullanımlık içecek ambalajlarının dönüştürülerek ekonomiye kazandırılması amaçlanıyor. Türk teknoloji şirketleri de bu süreçte ihtiyaç duyulacak makine ve teknolojileri yerlileştirerek ülkeye kazandırmak için çalışmalar yürütüyor.
Nero Grup ve GDS Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı Alican Ökçün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, GDS Teknolojinin, 2020 yılında Türkiye'de başlayan Sıfır Atık Projesi'nde kullanılmak üzere geri dönüşüm otomat makineleri üretmek amacıyla kurulduğunu söyledi.
Bugün itibarıyla 24 kişinin çalıştığı, yazılım ve donanım geliştirme altyapısına sahip bir firmaya dönüştüklerini ifade eden Ökçün, sensör ve üretim teknolojilerine yönelik faaliyetlere yoğunlaştıklarını belirtti. Ökçün, pilot bölgelerdeki uygulama sonuçlarına ilişkin şu bilgileri verdi:
"Firmamız, Türkiye'nin en yüksek teknolojiye sahip ve en iyi makinelerini üretmektedir. Son 3 yılda ürettiğimiz otomat makineleri, pilot bölgelerde Alman ve İsveç makineleriyle yan yana çalışarak yüzde 80 şişe toplama oranına ulaştı. Bu, yerli makinelerimizin kalitesini ve dayanıklılığını göstermektedir. 2023 yılında devreye alınan depozito iade otomatlarımız sayesinde 2500 farklı tipte 1,6 milyon şişe toplanarak bir rekora imza atılmıştır. Şişelerin üzerine basımı başlanan güvenlikli mürekkep ve logolu etiketleri okuyabilen doğrulama başlığını yüzde 100 yerli ve milli olarak, kendi özgün mühendisliğimiz ile geliştirmeye başlamış bulunmaktayız. Ocak 2024'ten itibaren sahada aktif olarak kullanılan doğrulama kafaları, bugüne kadar 55 binin üzerinde şişe üzerindeki etiketi doğrulamış ve sadece Almanya'da bulunan, ithal edilmesi planlanan teknolojiyi yerlileştirmiştir."
Yeni nesil etiketleri okuyabilen yerli çözüm
Nero Grup bünyesinde elde edilen sensör ve görüntü işleme tecrübeleri sayesinde geliştirilen güvenlikli logo ve barkod okuyabilen doğrulama ünitesinin 4 farklı dalga boyundaki yeni nesil etiketleri okuyabilen "tek yerli ürün" olduğunu vurgulayan Ökçün, bu kapsamda geliştirdikleri teknolojiler ve üretim kapasitelerine ilişkin şunları kaydetti:
"Bu teknoloji, ithalatın önünü keserek global rakiplerimize Türk mühendisliğinin dışa bağımlı olmadığını gösterecektir. Ürettiğimiz depozito iade otomatı ve doğrulama ünitelerinin yerlilik oranı yüzde 100'dür. Tüm elektronik kartları, yazılımları ve donanımları GDS mühendisleri tarafından tasarlanmış ve yüzlerce saat testlerden geçirilerek akredite firmalar tarafından sertifikalandırılmıştır. Gelmiş olduğumuz teknoloji seviyesi ile bugün ek yatırım maliyeti yapmadan yerli doğrulama ünitesi ve otomat makinesi en uygun maliyetler ile ülkemize kazandırılmıştır. Türkiye'nin depozito iade otomat ve doğrulama ünitesi ihtiyacını karşılayabilecek altyapımız ile yılda 8 bin depozito iade otomatı ve 17 bin doğrulama ünitesi üretecek kapasitemiz bulunmaktadır ve ithalatın tamamen önüne geçeceğiz."
Rakiplere ihracat gündemde
Geliştirilen barkod doğrulama kafasının ithal ürünlerin yerini almasıyla milyarlarca lira tasarruf sağlanacağını dile getiren Alican Ökçün, bu durumun, ülke sanayisinin gelişmesine de katkı sağlayacağını vurguladı. Ökçün, ayrıca elde edilen teknolojik bilgi birikimi ile İsveç ve Almanya gibi ülkelerle de ürün ihracatı için görüşmelere başlandığını söyledi.
Ürettikleri geri dönüşüm otomat makinelerinin çevreye önemli katkılarda bulunduğuna işaret eden Ökçün, bu makineler sayesinde atıkların geri dönüşümünün teşvik edildiğini ve böylece karbon ayak izinin önemli ölçüde azaltıldığını, doğal kaynakların korunmasına ve enerji tasarrufuna katkı sağlandığını vurguladı.
Bu kazanımlarla hem çevrenin korunduğunu hem de sürdürülebilir bir gelecek için önemli adımlar atılabildiğini aktaran Ökçün, "Ülkemizde, yılda 18 milyar şişe toplanması hedeflenmektedir. GDS Teknoloji olarak, tüm elde ettiğimiz tecrübe ile şişelerin en az yüzde 40'ını toplamayı hedefliyoruz." dedi.
Sosyal sorumluluk projelerine de büyük önem verdiklerini ifade eden Alican Ökçün, çevre bilincini artırmak amacıyla okullarda eğitim programları düzenlediklerini ve toplumu geri dönüşüm konusunda bilinçlendirdiklerini kaydetti.