Tüketiciler, CİMER, e-Devlet, e-posta, yazılı başvuru gibi yöntemlerle pek çok konudaki şikayetlerini Ticaret Bakanlığına ulaştırıyor.
Bu kapsamda, geçen yıl Bakanlığa ayıplı mal ve hizmetler, mesafeli sözleşmeler, ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar, garanti belgesi, satış sonrası hizmetler ve abonelik sözleşmeleri gibi konularda 146 bin 130 tüketici şikayeti başvurusu yapıldı.
Geçen yıl tüketici hakem heyetlerine ise 755 bin 997 başvuru gelirken bunlardan 762 bin 100'ü karara bağlandı. Uyuşmazlığa konu ürünlerin değeri 7 milyar lirayı geçti.
Yapılan başvurulara ürün ve hizmet bazında bakıldığında, en çok ayakkabı ürünlerine yönelik şikayette bulunulduğu görüldü. Söz konusu ürüne yönelik 100 bin 448 başvuru gelirken bunlar toplam şikayetlerin yaklaşık yüzde 13,2'sini oluşturdu.
Ayakkabıyı, 36 bin 800 başvuruyla kıyafet, 36 bin 725 ile kredi kartı üyelik ücreti, 30 bin 959 ile cep telefonu, 29 bin 846 ile mobilya ve 28 bin 733 başvuruyla internet aboneliklerine yönelik şikayetler takip etti.
Geçen yıl 4,5 milyar lira idari para cezası uygulandı
Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatına bağlı ekipler denetim faaliyetlerine geçen yıl da hız kesmeden devam etti.
Bu kapsamda, mesafeli sözleşmeler, abonelik sözleşmeleri, devre tatil, paket tur, garanti belgesi ve satış sonrası hizmetler gibi tüketicilerin taraf olduğu sözleşme ve uygulamalar konusunda vatandaşların ekonomik menfaatlerini olumsuz yönde etkileyen firmalara yönelik denetimler sonucu 3,7 milyar lirayı aşkın idari para cezası uygulanması kararlaştırıldı.
Aldatıcı ve yanıltıcı reklamlar ile haksız ticari uygulamalara ilişkin ise Reklam Kurulu 2024'te yaklaşık 277,7 milyon lira idari para cezası verdi.
Bakanlığın sorumluluğunda bulunan tekstil, ayakkabı oyuncak, kırtasiye ve deterjan gibi ürünlerinin güvenli şekilde piyasaya arzı amacıyla gerçekleştirilen denetimlerde geçen yıl 45 milyon liranın üzerinde idari para cezası uygulandı.
Ayrıca, başta fiyat etiketine ve lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunan iş yerlerinin tarife ve fiyat listelerine yönelik denetimlerde Bakanlığa bağlı ekipler 401 milyon liranın üzerinde idari para cezası kesti.
Bakanlığa bağlı ekipler, şikayetler ve denetim faaliyetleri sonucu tüketicilerin sağlık, güvenlik ve ekonomik çıkarlarını tehlikeye attığı tespit edilen ürünlere yönelik geçen yıl toplam 4,5 milyar lira idari para cezası verdi.
Günde 1000 çağrı cevaplanıyor
Bakanlığın "Alo 175 Tüketici Danışma Hattı" da vatandaşların karşılaştıkları sorunlara çözüm yollarının sunulduğu ve uyuşmazlıklarının giderilmesi amacıyla başvuruların ilgili mercilere yönlendirildiği çağrı merkezi uygulaması olarak hizmet veriyor.
Bu uygulamayla tüketicilerin kendilerine yönelik işlemler ve uygulamalardan doğabilecek tüm uyuşmazlıklarda haklarını çekinmeden arayabilmeleri amaçlanıyor.
Günlük ortalama 1000 başvurunun cevaplandığı çağrı merkezinde, 2024'te 422 bin 784, Şubat 2025 itibarıyla da 75 bin 675 çağrıya cevap verildi.
"Tüketicilerimiz dikkati olsun"
Öte yandan, Bakanlık yetkilileri tüketicileri ürün satın alırken dikkatli olmaları konusunda uyardı.
Buna göre, tatil sektöründe vatandaşların sıklıkla karşılaştığı sorunların başında, ücretsiz tatil kazanıldığı vaadiyle tatil tesislerine davet edilerek, burada yapılan pazarlama faaliyetleri sonucu sözleşme imzalamaya ikna edilmeleri geliyor. Bu yönde davet alan tüketicilerin tesise gitmeleri halinde kendilerine tanıtım ve satış yapılacağının bilincinde olmaları gerekiyor.
Tüketicilerin, belirli bir standartta yenilenerek, garantili ve sertifikalı bir şekilde "yenilenmiş ürün" satın alırken Bakanlıkça yetkilendirilmiş yenileme merkezlerinin listesini ve bu firmalara verilen yetki belgelerini görüntülemeleri tavsiye ediliyor.
Yetkili servis olmadığı halde bu izlenimi uyandıracak şekilde tanıtım yapan firmalar tarafından mağdur olmamak için Bakanlık tarafından oluşturulan "www.servis.gov.tr" adresinden erişilebilen servis bilgi sistemi üzerinden kullandıkları ürünlerin yetkili servis bilgilerine bakmak önem arz ediyor.
Bakanlığın sorumluluğunda bulunan tekstil, ayakkabı, oyuncak, çocuk bakım gereçleri, deterjan, mobilya gibi ürünler tercih edilirken güvensiz ürün bilgi sistemindeki bildirimlerin incelenmesi, ürün üzerindeki uyarı ve talimatlara uyulması gerekiyor.
e-Ticaret işlemlerini ifade eden mesafeli sözleşmelerde tüketicilerin alışveriş yapmadan önce ve alışveriş esnasında dikkat etmeleri önem taşıyor.