ADEM NALBANT
Sivas Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Levent Sağlam 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü ile ilgili bir açıklama yaptı. Sağlam günümüzde otizm spektrum bozukluğuna neyin neden olduğunun bilinmemesiyle beraber, genetik temelli olduğuna ilişkin bulguların olduğunu ifade ederek, ‘Ancak hangi gen ya da genlerin sorumlu olduğu henüz bilinmemektedir. Çevresel faktörlerin de otizme yol açabildiğine ilişkin görüşler vardır. Hem genetik temellerin hem de çevresel faktörlerin etkileri üzerine çok sayıda araştırma yapılmaktadır. Otizmin çocuk yetiştirme özellikleriyle ya da ailenin ekonomik koşullarıyla hiçbir ilişkisi yoktur. Bu nedenle otizm spektrum bozukluğuna her çeşit toplumda, farklı coğrafyalarda, ırkta ve ailede rastlanmaktadır’ dedi.
Otizmin tanısının nasıl ve kimler tarafından konulduğu bilgisini de veren Sağlam, ‘Tanı koyabilecek kişiler, yalnızca konunun uzmanı olan doktorlardır. Otizmli çocukların dış görünümleri diğer çocuklardan farklı değildir. Ancak, davranışları farklıdır. Tanı, uzmanlar tarafından çocuğun gözlenmesi, gelişim testleri yapılması ve anne-babalara çocuğun gelişimi hakkında sorular sorulmasıyla konur. Otizmin tanısı 12 aylıktan itibaren konabilir. Erken yaşta tanı konması, bir an önce eğitimin başlaması açısından önemlidir’ diye konuştu.
Uzm. Dr. Sağlam, ülkemizde otizm tanısı koyabilecek uzmanların çocuk ruh hastalıkları uzmanları ve çocuk nörologları olduğunu kaydederek, ‘Sivas Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından, belirli periyotlarda sağlık personellerinin eğitimleri güncellenirken, hem merkez hem ilçelerde halk eğitimleri ve farkındalık çalışmaları yapılmaktadır. Kurumlar arası işbirliği gözetilerek yapılan çalışmalarımız ile de Otizm konusuna tarafımızdan hassasiyet gösterilmektedir’ dedi.
Erken teşhisin önemine de vurgu yapan Sağlam, belirtilerle ilgili ipuçlarını paylaştı:
‘Eğer çocuğunuz; Başkalarıyla göz teması kurmuyorsa, ismini söylediğinizde bakmıyorsa, söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa, parmağıyla ile istediği şeyi göstermiyorsa, oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermiyorsa, bazı sözleri tekrar tekrar ve ilişkisiz ortamlarda söylüyorsa, konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa, sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa, aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa, gözleri bir şeye takılıp kalıyorsa,
Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa, günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa, otizm açısından değerlendirme yapmak gerekir.’
