HAYRULLAH AĞKAŞ
Geçtiğimiz yıl ihalesi yapılan ve yüklenici firmaya teslim edilen Tarihi Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın restorasyon çalışmaları önümüzdeki günlerde başlayacak. Ancak restorasyon sırasında Divriği’ye gelecek turistlerin ne yapacağı merak konusu oldu.
Anadolu’nun El Hamrası olarak adlandırılan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın restorasyona alınmasından sonra yeni bir sorun gün yüzüne çıktı. Yurt içi ve yurt dışından eşsiz eseri görmek için gelen misafirler, restorasyonla karşılaşınca ortaya büyük bir soru işareti çıkmış oldu. Konunun ciddi olması sebebiyle Vakıflar Bölge Müdürü Cemal Karaca’da harekete geçerek yeni bir çözüm yolu bulunması hususunda görüşmelere başladı.
Konuyu koordinasyon toplantısında gündeme getiren Karaca, konuyla ilgili bir toplantı yapılarak ne yapılacağının görüşülmesi gerektiğini kaydetti.
Karaca, ‘Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’na gelince orasını şuanda yüklenici firma almış durumda. Buradaki çalışma alanları oluşturuldu. Ancak bir sorun var. Ziyaretçiler için ne yapılacak? Bununla ilgili bir görüşme gerekiyor. İnşallah Sivas Valimiz Âlim Barut ile Vakıflar Genel Müdürlüğü ile ve yüklenici firma ile de görüşerek, bir ortak fikir bulunması gerekiyor. Malum Divriği bizim en önemli eserlerimizden bir tanesi’ dedi.
Tarihi Gök Medrese’nin restorasyon çalışmaları şuan itibariyle devam ettiğini belirten Karaca, ‘Vakıflar İş Hanı ile ilgili Belediye Başkanımıza çok teşekkür ediyorum. Buradaki kat yoğunluğunu düzenlediler. Çekme mesafesini Anıtlar Kurulu 15 metreye çıkardı. Önümüzdeki aydan itibaren burasının da proje çalışmalarına start vereceğiz’ ifadelerini kullandı.
Tarihi Behram Paşa Hanının yıllardır atıl vaziyette beklediğini kaydeden Karaca, ‘Burası ile ilgili proje şuanda kurula sunuldu. Restitüsyon Projesi ve Restorasyon Projesi ile ilgili Mayıs ayında görüşmeler yapacağız. Burasının mülkiyeti bize ait. Bu yüzden buradaki çalışmaların da bir an evvel başlatılmasını istiyoruz’ şeklinde konuştu.
DİVRİĞİ ULU CAMİİ
VE DARÜŞŞİFASI
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sivas'ın Divriği ilçesindeki tarihi cami ve hastane. Cami 1228–29 yıllarında Mengücekli beyi Ahmed Şah tarafından; Dârüşşifa ise aynı tarihte, Ahmed Şah'ın eşi ve Erzincan beyi Fahreddin Behramşah’ın kızı olan Turan Melek tarafından Ahlatlı Muğis oğlu Hürrem Şah adlı bir mimara yaptırılmıştır.[1] Darüşşifa caminin güney duvarına dayanmıştır. Orta bölümü bir ışıklık kubbesi ile örtülmüştür, giriş ile birlikte dört eyvandan oluşur. Darüşşifanın kuzeydoğu köşesinde türbe yer alır. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası 1985 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine alınmıştır.
DARÜŞŞİFANIN
GİRİŞ KAPISI
Harim mihraba dik beş sahından oluşur. Orta sahın diğerlerinden geniştir. Burada yer alan dilimli mihrap önü kubbesi dıştan kümbete benzeyen piramit bir örtü ile örtülmüş ve dışarıdan da camiye hakim bir hale getirilmiştir. Orta sahında bir ışıklık yer alır. Işıklık kubbesine geçişte yelpaze biçimli Türk üçgenleri kullanılmıştır. Camide sahınların hepsi birbirinden farklı yıldız tonozlarla örtülmüştür. Bu camide hem Selçukluların avlulu plan tipi, hem de Emevi plan tipini bir arada görmek mümkündür.
Plan tipi ve süsleme olarak benzeri olmayan bir eserdir. Aralarında üslup birliği olmayan üç portalin süslemeleri birbirinden farklıdır. İki başlı kartal motifini de içeren süslemeler son derece taşkın ve barok karakterlidir. Batı portalinde Alaaddin Keykubad’ın arması olan çift başlı kartal ile Ahmet Şahın arması doğan motifi bulunur.
Bugün kirişleme izleri kalmış olan ahşap hünkar mahfili Anadolu’daki en erken örneklerden biridir. Abanoz ağacından minber, kabartma sülus yazı kuşakları ve yıldız motifleri büyük bir özenle yapılmıştır. Yapının taşkın barok karakterli ve iri palmetlerle bezeli mihrabı da önemli bölümlerindendir. Caminin doğu cephesindeki pencerenin (özgününde bey mahfili kapısının) üzerinde Ahlatlı nakkaş Ahmed, minberde Tiflisli İbrahim oğlu Ahmed ve hattat Mehmed, caminin güney duvarındaki âyet şeridi üzerinde Mehmed oğlu Ahmed’in adları yazılıdır. Divriği Ulu Camii ve Dârüşşifası, Selçuklu dönemi içinde küçük sayılabilecek yapı topluluklarından biri olmasına karşın, altı sanatçısı ile dikkat çekicidir. Bu bağlamda yapı topluluğu, Selçukluların yanı sıra Mengücekli çevresinde de ekip çalışmasının varlığını gösteren önemli bir örnektir.
