Çetin POLAT
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencisi Şule Temiz tarafından Prof. Dr. Halil İbrahim Ulusoy´un danışmanlığında analitik kimya alanında hazırlanan ?NSAİİ Etken Maddeler Ketoprofen ve İbuprofen Molekülleri için Duyarlı Analiz Yöntemi Geliştirilmesi? başlıklı proje 2020- Mayıs dönemi TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Desteği Programı kapsamında proje desteği almaya hak kazandı.
Prof. Dr. Halil İbrahim Ulusoy projeye ilişkin yaptığı açıklamada, ?Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçların (NSAİİ), ağrı kesici, ateş düşürücü ve inflamasyonu azaltıcı özellikleri bulunmaktadır. Profenler, aspirin, parasetamol en yaygın kullanılan analjezik ilaçlardır. Analjezik ve Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar (NSAİİ) ise antibiyotiklerden sonra en sık reçete edilen ilaçlardandır. Profenlerin en çok kullanılan üyesi ibuprofendir ve batı ülkelerinde oral ibuprofen preperatı reçetesiz ilaç statüsündedir. Günümüzde NSAİİ dünyada en sık reçete edilen ilaç grupları içerisinde yer almaktadır. Avrupa genelinde NSAİİ tüm reçetelerin yüzde 7,7´sini oluşturmaktadır. NSAİİ ilaç etken maddelerinin yan etkilerinden dolayı fazla kullanımının kontrolü, tedavi edici etkilerinin izlenmesi, biyoyararlılık çalışmalarının yapılması ve üretim aşamasında kalite kontrol testlerinin sürdürülmesi adına duyarlı, seçici, uygun maliyetli analiz yöntemlerinin geliştirilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca ilaç etken maddeleri içeren bir çok gerçek örneğin kompleks yapısı, hedef türlerinin derişimlerinin klasik analiz cihazlarının tayin sınırı altında olması bir çok durumda bir örnek hazırlama, ayırma ve zenginleştirme yöntemi kullanılmasını gerekli kılar.? dedi.
Prof. Dr. Ulusoy, konuşmasını şu şekilde devam ettirdi: ?Çalışma yapılan ve yaygın kullanılan bu etken maddeler için duyarlı, kolay uygulanabilir ve doğruluğu yüksek bir analiz metodu geliştirmeyi amaçlamaktadır. Doğrudan analizi çoğunlukla HPLC temelli sistemlerle yapılan bu etken maddeler için, karmaşık örnek yapılarına uygulanabilme ve düşük analit miktarlarında çalışabilme yetenekleri kazandırmak amacıyla katı faz ekstraksiyonuna dayalı bir ayırma zenginleştirme işlemi geliştirilecektir. Bu amaçla uygulanacak yöntem için bu çalışmaya özgü manyetik nanopartiküller geliştirilecek ve kromatografik tayin öncesinde ilaç etken maddeleri partikül yüzeyine bağlanarak zenginleştirilecektir.? ifadelerini kullandı.
Şule Temiz ise, ?Çalışma ortamının ph´ı kullanılan ekstrakte edici fazların türü ve yüzey özellikleri, desorpsiyon için uygun çözgen seçimi gibi ekstraksiyon parametreleri ile kolon seçimi, hareketli faz bileşimi ve örnekleme miktarı gibi kromotografik değişkenlerin optimizasyonu yapılacak ve yöntem her yönüyle valide edilecektir. Yöntemin doğruluğu ve validasyonu imkânlar ölçüsünde sertifikalı referans malzemeler ve sentetik idrar çözeltileri yapılan geri kazanım çalışmaları ile teyit edilecektir. Belli bir derişim aralığında geliştirilen analitik yöntemin tayin sınırı, nicelleştirme sınırı, kesinliği, doğruluğu ve zenginleştirme faktörü hesaplanacaktır. Kabul edilen proje ile öğrencilerin yeni bilgileri ortaya çıkarma becerileri kazanmaları, bilimsel proje yapılma süreci ve alana özgü yenilikçi düşünme yetileri kazanmaları hedeflenmektedir.? şeklinde konuştu.
Editor : Haberpanelim
