Zeliha ALDIKAÇTI
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Hakan Işıdan, Fırat Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Ümit Çelik ve Prof. Dr. Şükrü Tonbak, Kırıkkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kürşat Azkur ile Erciyes Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Nurettin Çanakoğlu tarafından oluşan proje ekibi, ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Oral ve ekibi tarafından geliştirilen ve Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) ödülü alan yerli ve millî atomik kuvvet mikroskobunu kullanarak koronavirüsü yüksek çözünürlükte görüntüledi.
Virüs, hücre ve bakterilerin, elektron ve atomik kuvvet mikroskopları gibi farklı tekniklerle görüntülenebileceğine işaret eden projenin yürütücüsü Dr. Öğr. Üyesi Çelik, elde edilen görüntülerin de bilimsel açıdan farklı değerler ortaya koyduğunu belirtti.
DİKENLİ TOP GÖRÜNTÜSÜ NUMUNE DONDURULARAK ALINMIŞTI
Yurt dışındaki çalışmalarda, elektron mikroskobu ile görüntülenen koronavirüsün dikenli top şeklindeki görüntüsünün, numunenin dondurularak vakumda alındığını anlatan Çelik, kendi çalışmalarında ise numunenin inaktif edildikten sonra kurutularak doğrudan görüntülendiğini belirtti.
Bu yüzden virüs üzerinde yer alan dikenimsi düzenli protein dizilerinin denature olarak düzenli bir şekilde gözükmediğini belirten Çelik, virüsün, yaşadığı gerçek sıvı ortamında görüntülenmesi çalışmalarını tamamladıklarında bu proteinlerin de görüntülenebileceğini bildirdi.
GÖRÜNTÜLERLE PEK ÇOK YENİ BİLGİ EDİNİLEBİLİR
Dr. Öğr. Üyesi Çelik, görüntülemelerinde koronavirüsün çaplarını 80 nanometreden 120 nanometreye kadar değişik varyasyonlarda ölçtüklerini, yani virüsün bir saç telinden 750 kat daha küçük bir yapıya sahip olduğunu söyleyerek, "Faz görüntülerinden koronavirüsün iç yapısı ile ilgili bazı bilgilere ulaştık. Görüntülerde, çevresindeki çıkıntılı yapılar, yapı üzerinde faz farklılıkları gözleniyor. Çalışmamız bir başlangıç. Şu anda koronavirüsü, yaşadığı gerçek biyolojik sıvı ortamında görüntülemek için uğraşıyoruz. Bunun örneği dünyada yok. Başaracağımıza inanıyoruz" dedi.
