Konu ile ilgili gazetemize önemli değerlendirmelerde bulunan Sivas Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Levent Sağlam, 2002 yılında canlı doğup ölen bebek sayısının 257 olduğu ve bu sayının 2014 yılında 75’e düştüğünü, ölü doğum sayısının ise 2002 yılında 134’ten 2014 yılında 61’e düştüğünü kaydetti. Anne ölümlerinde de son 3 yılda sadece bir defa karşılaştıklarını söyleyen Uzm. Dr. Sağlam, bu iyi yönde gelişmelerin nedenini ise aile hekimliği uygulamasının hayata geçmesine bağladı.
SERCAN ÇETİNEL / ÖZEL HABER
Sivas Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Levent Sağlam, 2002 yılından 2014 yılları arasından ilimizde yaşanan anne ve bebek ölümlerini gazetemize değerlendirdi. Bebek ve anne ölümlerinin, aile hekimlerinin oluşturulmasıyla fark edilir derecede düştüğünü vurgulayan Sağlam, ayrıca bu düşüşü ilimizde eğitime verilen önemden kaynaklandığını söyledi.
Son 3 yılda anne ölümü gerçekleşmediğini söyleyen Sivas Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Levent Sağlam, sadece 2016 yılında bir anne ölümü gerçekleştiğini kaydetti. Ayrıca 2002 yılında canlı doğum ölen bebek sayısının 257 olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Sağlam, 2014 yılında bu sayının 75’e düştüğünü, 2002 yılında yine ölü doğum sayısının 134 olduğunu da söyleyerek bu sayının 2014 yılında 61’e düştüğünü kaydetti.
‘BEBEK ÖLÜMLERİ AZALDI’
Aile hekimliğine geçilmesi ile birlikte bebek ölümlerinin en aza indiğini söyleyen Sivas Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Levent Sağlam, ‘Aile hekimliklerinin kurulmadan önce bebekleri hangi doktora götürüleceği tam olarak bilinmezdi ve karmaşa olurdu. Aile hekimliği ile birlikte her şey bir düzene girdi’ diyerek şunları kaydetti:
‘Anne ve bebek ölümleri, bakanlığımızın üzerinde durduğu en önemli kriterlerin başında geliyor. Halk sağlığı kurumu ve kamu hastaneleri genel sekreterliği ile birlikte sağlık müdürlüğü 3’lü yapı ayrıştı. Bu ayrışmadan sonra özellikle bundan 8-10 yıl öncesine gidersek aile hekimliği sistemine geçilmesi ile birlikte kısmen Türkiye’nin bazı yerlerinde, özellikle gebe takiplerinin, bebek takiplerinin ve her türden takip gerektiren hastanın iş ve işlemlerini birinci basamaktan aile hekimleri yapmaya başladı. Bu aile hekimliği sisteminin getirdiği en önemli avantajlardan bir tanesiydi. Eskiden bir gebe, ya da bir çocuk, bebek hangi doktora gideceğini bilmezdi. Bugün size gelirdi yarın sizin yerinizde başka bir doktor olurdu. Dolayısıyla bir karmaşa söz konusuydu. Bir süreklilik söz konusu değildi. Bu sistem aile hekimliği ile birlikte bir düzene oturdu. Son 4 yıldır tüm Türkiye’de aile hekimliği sistemine geçilmiş olması ile birlikte halk sağlığı müdürlüklerinin de kurulmuş olmasıyla birlikte bu sistem daha yakından takip edilir hale geldi. Böylelikle kazanımımız ne oldu, ne işe yaradı ona bakalım. 2002 yılında Sivas’ta 257 tane doğduktan sonra bebek ölümü oluyormuş. Bu rakam günümüzde 60-70 civarına düşmüş durumda. Eskiden binde 17 buçuk 20’lere yakın olan rakam bugünlerde binde 6-7’ler civarına çekilmiş durumda.’
‘SON 3 YILDA ANNE ÖLÜMÜ OLMADI’
3 yıl öncesine kadar anne ölümü gerçekleşmediğini sadece 2016 yılına bir anne ölümü ile girdiklerini belirten Sivas Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Levent Sağlam, anne ölümlerinin de önlenebilir ve önlenemez ölüm olarak ikiye ayrıldığını söyledi. Sivas’ta şuana kadar önlenemez anne ölümleri arasına girdiğini vurgulayan Sağlam, şu ifadeleri kullandı:
‘Anne ölümleri ile ilgili konuda yine çok önemli gelişmelerimiz var. Bundan önce yaklaşık 3 yıldır Sivas’ta anne ölümümüz yoktu. Bu 3 yıldan bir önceki yıl 4 anne ölümümüz vardı, bir önceki yıl 2 anne ölümümüz vardı. Rakam biraz stabil değildi. Değişkendi belki. Ama 3 yıldır anne ölümümüz olmuyordu. Bu ay bir anne ölümümüz oldu maalesef. 2016 yılına bir anne ölümü ile girdik talihsiz olarak. Fakat bu anne ölümlerinin bir kısmı önlenebilir kısmına girerken bir kısmı önlemez anne ölümlerine giriyor. Buda henüz bakanlık kararı ile netleşiyor. Fakat ilk bulgulara göre önlenemeyen anne ölümlerine giriyor. Dolayısıyla şunu söylemek çok mümkün, evet ilimizde Türkiye rakamları ve Sivas rakamları var. Bebek ölümlerinde Sivas, Türkiye ortalamasının altındadır. Anne ölümlerinde de bu durum böyle. Kısacası, anne ve bebek ölümleri ile birlikte annenin doğuma giden yolda ne gibi işlemlerden geçeceği, ne gibi takipler yapılacağı hepsi bir algoritma olarak aile hekimlerimizin ve aile sağlığı elemanlarımızın önünde duruyor. Her ay düzenli takipleri yapılıyor gebelerimizin. Doğum öncesi, doğumda ve doğum sonrasında sağlık hizmetine erişimini kolaylaştırmak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz ve yaptırıyoruz.’
‘SAĞLIKTA ÖNEMLİ ADIMLAR ATILDI’
Sağlıkta dönüşüm programı ile çok önemli adımların atıldığını söyleyen Uzm. Dr. Levent Sağlam, Sivas’ta bu alanda ulaşılan başarıların tek başlarına gerçekleştirmediklerini belirterek şunları kaydetti:
‘Türkiye’de sağlıkta dönüşüm programı ile birlikte yeni yapılanma ile birlikte gerçekten önemli adımlar atılarak önemli gelişmeler kaydedildi. Kamu hastaneleri biliyorsunuz ayrı bir alan oluştu. Orada ikinci basamak tedavi hizmetleri çok daha kaliteli hale geldi. Hastanelerin ekonomik işletmeler olarak işleyişi çok daha güzel oldu, çok daha verimli hale geldi. Her şey kayıt altına alınır oldu. Rakamlarımız daha güvenilir oldu. Hala atılması gereken adımlarımız, çözülmesi gereken problemlerimiz var. Bununla birlikte bu hizmetler sözünü ettiğimiz anne ve bebek ölümlerinde başarı sadece birinci basamaktaki halk sağlığının başarısı olarak söylenemez. Bunda ikinci basamaktaki teşhis ve tedavi imkanlarının son derece gelişmiş olması, hizmet sunum kalitesinin çok artırılmış olmasının da çok büyük önemi var. Tabi ki üniversitemizi unutmamamız gerekiyor. Üniversite bize her konuda eğitimlerimiz olsun, hizmet için eğitimlerden olsun veya riskli hastaların takiplerinde olsun her konuda bize destek oluyor üçüncü basamak olarak. Güvenceyi arkamızda hissediyor olmak biz birinci ve ikinci basamak sağlık çalışanlarına ayrı bir rahatlık getiriyor.’
CANLI DOĞUP ÖLEN BEBEK SAYILARI
Canlı doğup ölen bebek sayılarında, 2002 yılından 2014 yılına kadar olan süreci değerlendiren Uzm. Dr. Levent Sağlam, ‘2002 yılında 257 canlı doğum ölen bebek sayısı, 2009’da 119 olmuştur. 2014 yılında da75’e düşmüştür. Bu arada yine 2002 yılında ölü doğum sayısına baktığımızda 134 ölü doğum gerçekleşmiş. Bu 2010 yılında 94, 2014 yılında da 61 ölü doğumumuz olmuş. Bu rakam bizim hedef nüfuslarımız var. Bakanlık bunu belirliyor. Hedef nüfuslarla karşılaştırılıp, ortalamaları alınıp Nisan ayı içerisinde yayınlanıyor’ dedi.
‘EĞİTİMLERDE BÖLGE HALİNE GELDİK’
Hizmet içi eğitimlere büyük önem verdiklerini kaydeden Uzm. Dr. Levent Sağlam, ayrıca acil abstetrik bakım eğitimleri verdiklerini söyledi. Sivas’ın bu konuda bölgesel eğitim merkezi haline geldiğini vurgulayan Sağlam, 15-20 ile ev sahipliği yaptığını sözlerine ekledi.
Sağlam, sözlerini şöyle noktaladı:
‘Tabi ki birinci basamak deyince koruyucu hekimlik söz konusu. Bu anlamda gebelerimizin, gebe kaldıklarını öğrendiği tarihten itibaren aile hekimimiz ve aile sağlığı elemanlarımız onları takip etmeye başlıyor. Düzenli aralıklarla aylık gebelik boyunca 8-9 kere gebesini görüyor ekiplerimiz. Bununla birlikte bebeklerimiz geleceğimizin teminatı olan bu yavrularımızın ölmemesi, hayatlarını sürdürebilmeleri için hizmet içi eğitimlerimizi de son derece önem veriyoruz ve sürdürmeye çalışıyoruz. Bu maksatla yeni doğan canlandırma eğitimlerimiz var. Şuan Sivas’ta bütün sağlık personeline 112’ye ve kendi personellerimize bu eğitimleri vermiş bulunmaktayız. Sağlık ordusuna yeni katılan personele ve bu eğitimleri düzenli olarak veriyoruz. Çocukları daha sağlıklı hale gelebilmeleri için örneğin doğuştan kalça çıkıklarına maruz kalmamaları için takiplerimiz, taramalarımız var. Ayrıca acil abstetrik bakım dediğimiz bir eğitim sürecimiz var. Bütün ebelerimize doktorlarımıza bu eğitimleri veriyoruz. Sivas bu konuda bölgesel eğitim merkezi konumunda ve yaklaşık 15-20 kadar ilden gelen sağlık personeline eğitici eğitimleri de veriyoruz. Onları eğitici yaparak gönderiyoruz. Üreme sağlığı eğitimlerimiz oluyor bu anlamda. Riskli gebe takiplerimiz çok önemli bir hizmet veriyoruz. 2015 yılında 36 tane riskli gebe takibinden 36 yavrumuzu çeşitli hastalıklarla tanısını koydurduk ve erkenden teşhis ve tedavisine başlanmış oldu. Bu çok sevindirici bir gelişme. Yoksa geç kalınmış olsaydı bu çocuklar hayat boyunca ilgili hastalıkla birlikte yaşamak, daha kalıcı hasarlarla hayatlarını sürdürmek zorunda kalacaklardı.’
Editor : Haberpanelim
