Adaletsizlik Çığ Gibi Büyüdü!

Hay­rul­lah AĞKAŞ

Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si (CHP) Genel Baş­kan Yar­dım­cı­sı ve Sivas Mil­let­ve­ki­li Ulaş Ka­ra­su,  Tür­ki­ye Büyük Mil­let Mec­li­si (TBMM) Genel Ku­ru­lun­da  Ulaş­tır­ma ve Alt­ya­pı Ba­kan­lı­ğı büt­çe­si üze­ri­ne söz aldı.

Ulaş­tır­ma Ba­kan­lı­ğı büt­çe­si­nin hal­kın bek­len­ti­le­ri­ni kar­şı­la­ma­dı­ğı­nı ifade eden Ka­ra­su, “Ül­ke­miz­de 21 yılda ada­let­siz­lik ve eşit­siz­lik çığ gibi bü­yü­müş, var olan so­run­la­ra ka­lı­cı bir çözüm üre­te­me­miş­tir sizin büt­çe­niz. Yol­suz­lu­ğun, ta­la­nın, 21(b)'lerin damga vur­du­ğu, ga­ran­ti­li iha­le­ler­le yan­daş­la­rın ka­sa­sı­na mil­yar­la­rın ak­ta­rıl­dı­ğı, yeni doğan her be­be­ğin ge­le­ce­ği­nin ipo­tek al­tı­na alın­dı­ğı, soy­gun ve vur­gun dü­ze­ni­ne çanak tutan bu büt­çe­ye onay ver­me­miz müm­kün de­ğil­dir. Biz bu ger­çek­le­ri de­fa­lar­ca dile ge­tir­dik, an­lat­tık ama hiç oralı ol­ma­dı­nız; hep algı pe­şin­de koş­tu­nuz. Ha­zi­ne­nin tüm im­kân­la­rı­nı yan­daş­la­rı­nı­za tah­sis et­ti­niz; iş­çi­yi, çift­çi­yi, emek­li­yi, es­na­fı, me­mu­ru unut­tu­nuz; ha­zi­ne­nin ger­çek sa­hi­bi olan va­tan­da­şın değil, ser­ma­ye­nin sesi ol­du­nuz.  Sayın Bakan ‘Mil­le­tin ce­bin­den tek kuruş çık­mı­yor’ diye sa­vun­du­ğu­nuz ka­mu-özel iş bir­li­ği pro­je­le­ri yıl­lar­dır mas­ke­siz soy­gu­nun adı oldu. Bu pro­je­ler için önü­müz­de­ki üç yılda tam 673 mil­yar öde­necek, döviz ku­run­da­ki her artış büt­çe­ye ge­tir­di­ği yükü de kat­la­mış ola­cak. Şimdi, bu aklı ba­şın­da bir fi­nans­man mo­de­li midir, yoksa bu ül­ke­nin ha­zi­ne­si­nin 5-10 ki­şi­ye peş­keş çe­kil­me­si midir? Daha somut bir ör­nek­le an­la­ta­yım, yap-iş­let-dev­ret mo­de­liy­le yap­tır­dı­ğı­nız Os­man­ga­zi Köp­rü­sü 2016'da açıl­dı. Fi­zi­bil ola­rak yere göğe sığ­dı­ra­ma­dı­ğı­nız bu köprü için araç ba­şı­na 35 dolar artı KDV ve gün­lük 40 bin araç ga­ran­ti­si ver­di­niz; yet­mez gibi Ame­ri­ka'daki tü­ke­ti­ci fiyat en­dek­sin­de­ki artış oranı da her yıl bu ga­ran­ti­nin üze­ri­ne ek­le­ni­yor yani bu­gün­kü kur üze­rin­den araç ba­şı­na or­ta­la­ma bin 450 TL gelir ga­ran­ti­si ve­ril­di. Sonra Ba­kan­lık çıktı, bu köp­rü­den 7 yılda 70 mil­yon ara­cın geç­me­si­ni bir ba­şa­rı ola­rak açık­la­dı. El insaf, ga­ran­ti­nin sağ­lan­ma­sı için 7 yılda bu köp­rü­den tam 102 mil­yon ara­cın geç­me­si ge­re­ki­yor­du. Şu anda Os­man­ga­zi Köp­rü­sü'nden geçiş fi­ya­tı 190 TL yani bu­gün­kü kurla 6,5 dolar. Bu­gün­kü fi­yat­lar üze­rin­den, geç­me­yen 32 mil­yon araç için or­ta­la­ma 50 do­lar­dan 1,6 mil­yar dolar ödeme ya­pıl­dı. Asıl önem­li kısma ge­le­yim, geçen 70 mil­yon araç bu­gün­kü fi­yat­lar­la 6,5 dolar öder­ken va­tan­da­şın kalan 43,5 do­la­rı­nı yine ha­zi­ne ga­ran­ti­li mü­te­ah­hit­le­re öde­di­niz. Ney­miş o rakam? 70 mil­yon aracı 43,5 do­lar­la çarp­tı­ğı­nız­da 3 mil­yar dolar ya­pı­yor yani tam bir deli dum­rul va­ka­sı. 7 yılda bu köprü için öde­di­ği­miz pa­ray­la köp­rü­nün ta­ma­mı­nı ya­pa­bi­le­cek­ken yıl­lar boyu üs­tü­ne para ödü­yor­su­nuz. Bakan da ‘Pa­ra­sı olan oto­yol­dan gider böy­le­ce dev­let yolu ra­hat­lar’ diyor, sa­de­ce Al­man­lar değil bütün dünya işte bu ze­ka­yı kıs­ka­nı­yor” dedi.

KAMU İHALE KA­NU­NU DELİK DEŞİK OLDU

Hü­kü­met tem­sil­ci­le­ri­nin her fır­sat­ta ‘Yer­li­yiz, mil­lî­yiz’ de­di­ği­ni ifade eden Ka­ra­su, “Ama cum­hu­ri­ye­tin mi­ra­sı demir yol­la­rı­nın du­ru­mu içler acısı. Kurum her yıl zarar edi­yor. 10 yıl önce ge­lir­ler gi­der­le­rin yüzde 66'sını kar­şı­lı­yor­ken bugün bu oran yüzde 38. 1960'lı yıl­lar­da 60 bin ça­lı­şa­nı vardı Dev­let De­mir­yol­la­rı­nın, bugün ise 20 bin. Gar is­tas­yon sa­yı­sı bin 300'den bine düştü. An­ka­ra Garı, Sö­ğüt­lü­çeş­me, Ada­pa­za­rı, Sir­ke­ci Liman Sa­ha­sı ve daha nice ta­şın­ma­zı ranta kur­ban gi­di­yor. ‘Ya­tı­rım­lar­da demir yo­lu­nun payı 2023'te yüzde 64 ola­cak’ de­di­niz, yüzde 48'de kaldı. ‘2024'te yüzde 49 ola­cak’ di­yor­su­nuz. ‘2023'te 10 bin ki­lo­met­re hızlı tren hattı ola­cak’ de­di­niz, 2 bin 251 ki­lo­met­re­de kal­dı­nız. 2015'te Sam­sun'dan Sarp'a demir yolu sözü ver­di­niz, 2019'da iha­le­ye çı­kıl­dı sonra tek­nik şart­na­me eksik diye ihale iptal edil­di, hâlâ bek­li­yor yani bi­ri­le­ri Ka­ra­de­niz­li­le­ri uyu­tu­yor ama kim? Bu Sam­sun Sarp demir yolu için Ka­ra­de­niz­li­ler tarih bek­li­yor siz­den Sayın Bakan. Bu demir yolu hattı ne ola­cak Sayın Bakan? Sa­de­ce demir yol­la­rın­da mı sı­nıf­ta kal­dı­nız? Tabii ki hayır. ‘2011'den 2023'e kadar 7 bin 500 ki­lo­met­re oto­yol ya­pa­ca­ğız’ di­yor­du­nuz; bugün 3 bin 722 ki­lo­met­re oto­yol var, he­de­fin ya­rı­sı. Yap­tı­ğı­nız yol­la­ra da iyi bakın Sayın Bakan. Bakın, bu­ra­sı Rize Gü­ney­su kara yolu, Cum­hur­baş­ka­nı­nın mem­le­ke­ti; tam 3 kez çöktü bu yol bu yıl Sayın Bakan. Hal­kın pa­ra­sı­nı işte böyle saç­tı­nız. Vur­gun dü­ze­ni­ni­zin bir baş­ka­sı da kamu iha­le­le­ri. Kamu İhale Ka­nu­nu delik deşik oldu. Tüm ku­ral­lar is­tis­na, is­tis­na­lar kural oldu. Kamu İhale Ku­ru­mu Kamu Alım­la­rı İzleme Ra­po­ru'na göre bu yılın ilk altı ayın­da pa­zar­lık usu­lüy­le 397 mil­yar­lık alım ya­pıl­mış. Bu alı­mın yak­la­şık 387 mil­yar­lık bö­lü­mü 21/B'ye göre ya­pıl­mış. Bu ne demek? 2023 yı­lın­da pa­zar­lık usu­lüy­le ya­pı­lan iha­le­le­rin top­lam tu­ta­rı­nın yak­la­şık yüzde 97,5'u 21/B'ye göre ya­pıl­mış demek. Di­ye­cek­si­niz ki: ‘Dep­rem oldu’ Aynı ra­po­run geçen yıl aynı dö­ne­min­de de 21/B oranı yüzde 92. Üs­te­lik bun­la­rın için­de eski Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­let De­mir­yol­la­rı Genel Mü­dü­rü­nün şir­ke­ti­nin al­dı­ğı iha­le­ler de var. Şir­ket, 2 Ocak ve 13 Ocak­ta 500 mil­yon TL'yi aşan iha­le­ler almış. Tüm bun­lar ne demek? Ha­zi­ne­nin talan edil­me­si, yağ­ma­lan­ma­sı demek. Tüyü bit­me­miş ye­ti­min hak­kı­nın yen­me­si demek. Sayın Bakan, Dev­let Hava Mey­dan­la­rın­da çok ma­aş­lı eski da­nış­ma­nı­nız Murat Gül ka­na­lıy­la yol­suz­luk ve usul­süz­lük olay­la­rı ya­şa­nı­yor. Ko­mis­yon gö­rüş­me­le­rin­de bir bir sı­ra­la­dım, soru öner­ge­le­ri ver­dim; cevap ver­me­di­niz. Git­ti­niz, bu kişi genel müdür yar­dım­cı­sı yapıp ödül­len­dir­di­niz. Demek ki koca ku­rum­da başka li­ya­kat­li per­so­ne­li­niz yok, balık baş­tan kok­muş. Bazı uya­nık­lar da yö­net­me­lik­te boş­luk bul­muş, is­tis­mar edi­yor. Hülle ata­ma­lar almış ba­şı­nı gi­di­yor; Sa­yış­tay bunu tes­pit etmiş, mah­ke­me birer birer iptal edi­yor ama din­le­yen kim? İşte böyle tor­pi­lin, li­ya­kat­siz­li­ğin, par­ti­zan kad­ro­laş­ma­nın ege­men ol­du­ğu bir bü­rok­ra­si ya­rat­tı­nız. Son ola­rak, Esen­bo­ğa'da Ha­va­li­ma­nı Baş­mü­dür­lü­ğün­de­ki şube mü­dür­lü­ğü iptal edil­di. Ge­re­ken ya­pıl­dı mı? Ne gezer. Bir yanda bunu ya­pı­yor­su­nuz, bir yanda da hiç yol­cu­su ol­ma­yan ha­va­alan­la­rı­na per­so­nel­ler alı­yor­su­nuz, açıl­ma­yan ha­va­li­man­la­rı­na mü­dür­ler atı­yor­su­nuz. Dev­let Hava Mey­dan­la­rın­da bir de Etik Ku­ru­lu var, adı üze­rin­de etik. Bu ku­rul­da da adı yol­suz­luk­la, usul­süz­lük­le anı­lan St­ra­te­ji Daire Baş­ka­nı görev ya­pı­yor. Kime, neyi an­la­tı­yo­ruz? Tuz baş­tan kok­muş, bunun çö­zü­mü­nü Sayın Ba­kan­dan bek­li­yo­ruz” şek­lin­de ko­nuş­tu.

ÇAR­PIK ZİHNİYETİNİZ BAT­SIN

6 Şubat’ta Kah­ra­man­ma­raş mer­kez­li mey­da­na gelen dep­re­me dik­kat çeken Ka­ra­su, “Dep­re­min üze­rin­den 10 ay geçti, ze­mi­ni ya­rı­lan Hatay Ha­va­li­ma­nı'na hâlâ uçuş ya­pıl­mı­yor. Fay hattı üze­rin­de ku­ru­lu her yağ­mur­da göl olan bu ha­va­li­ma­nı­nı yine aynı yere yap­mak­ta di­re­ni­yor­su­nuz. De­fa­lar­ca yan­lış ol­du­ğu­nu söy­le­dik ama an­la­ta­ma­dık. Bu bir an­la­yış so­ru­nu artık, çar­pık zih­ni­ye­ti­niz bat­sın Sayın Bakan. Sayın Bakan, be­ce­rik­siz­lik, israf de­yin­ce ilk akla Zafer Ha­va­li­ma­nı ge­li­yor ama bir de Ba­lı­ke­sir Mer­kez Ha­va­li­ma­nı var. İkti­da­rı­nız Ed­re­mit'te Koca Seyit Ha­va­li­ma­nı ol­ma­sı­na rağ­men 2016'da 1 mil­yon yolcu he­de­fiy­le yeni bir ha­va­li­ma­nı daha yap­ma­ya karar verdi. ‘Hedef be­lir­len­me­si yan­lış’ de­nil­di. ‘Bütün böl­ge­ye hiz­met ve­recek’ de­di­niz. İnşaat 2019'a kadar sürdü, baş­lan­gıç­ta 30 mil­yon ola­rak be­lir­le­nen ma­li­yet 76 mil­yo­na fır­la­dı ama Ba­lı­ke­sir­li­nin ti­ca­ri uçak­lar ye­ri­ne alan­da gör­dü­ğü tek şey ça­tı­sı kâğıt uçağa ben­ze­yen ter­mi­nal bi­na­sı oldu. Bu yıl ha­va­li­ma­nı­na tek bir ti­ca­ri uçak inip kalk­ma­dı, bir yolcu gel­me­di; yet­me­di, bu ha­va­li­ma­nın­da yıp­ran­ma­yı gi­der­mek için yarın mil­yon­lar­ca li­ra­lık yeni bir ihale ya­pa­cak­sı­nız. Kamu kay­nak­la­rı nasıl peş­keş çe­ki­li­yor he­pi­miz gö­rü­yo­ruz Sayın Bakan. Yine Sa­bi­ha Gök­çen his­se­le­ri­nin 5'li çete diye bir grup ta­ra­fın­dan satın alın­ma­ya ça­lı­şıl­dı­ğı ha­ber­ler­de sık sık gün­de­me ge­li­yor. Doğru mu Sayın Bakan; Sa­bi­ha Gök­çen'in sa­tı­la­ca­ğı doğru mudur? 2'nci pist bunun için mi ge­cik­tir­me­li ola­rak ta­mam­la­nı­yor? Yine 2017 yı­lın­da 150 bin met­re­ka­re ola­rak ya­pı­lan Da­la­man Ha­va­li­ma­nı ter­mi­nal bi­na­sın­da ki­ra­ya tabi alan altı yıl sonra bir anda 25 bin met­re­ka­re kü­çü­lü­ver­di. Ha­va­li­ma­nı iş­let­me­ci­si YDA fir­ma­sı, yirmi beş yıl bo­yun­ca bu ha­va­li­ma­nı­na 25 bin met­re­ka­re eksik kira öde­me­si ya­pa­cak. Söz­leş­me şart­la­rı­na göre bu firma Dev­let Hava Mey­dan­la­rı ana ta­ri­fe­sin­de­ki arazi üc­ret­le­ri­nin yüzde 50'sini öde­mek­le mü­kel­lef, YDA bu ku­ra­lı da de­li­yor ‘Yüzde 50 çok, yüzde 20 öde­ye­yim’ diyor, ona da onay ve­ri­li­yor. ‘Yok, ol­ma­dı’ di­yor­su­nuz. ‘Soru öner­ge­sin­de böyle bir şey yok’ di­yor­su­nuz. Sayın Bakan, bel­ge­le­rin hepsi bu­ra­da ‘Siz buna yok’ di­yor­su­nuz.  De­ğer­li ar­ka­daş­lar, son dö­nem­de siber do­lan­dı­rı­cı­lar yine or­ta­da­lar ama Hü­kû­met sa­de­ce iz­li­yor. E-dev­let­ten mil­yon­lar­ca va­tan­da­şı­mı­zın ki­şi­sel ve­ri­le­ri sa­tı­lı­yor, bu bir iddia değil ger­çek, do­lan­dı­rı­cı­lar bunu fü­tur­suz­ca ya­pı­yor. Te­leg­ram'da 200 li­ra­yı veren her kişi, is­te­di­ği ki­şi­nin dev­let sis­te­min­de ka­yıt­lı tu­tu­lan yani e-dev­let­te e-na­bız üze­rin­de­ki ki­şi­sel ve­ri­le­ri­ne ra­hat­ça ula­şa­bi­li­yor. Soy ağacı, adres, GSM nu­ma­ra­sı, sağ­lık ve­ri­le­ri, araç pla­ka­sı gibi özel bil­gi­le­re eri­şe­bi­li­yor; he­pi­niz tüm ve­ri­le­ri­ni­ze Te­leg­ram'dan ula­şa­bi­lir­si­niz. Kötü ni­yet­li bi­ri­nin elin­de he­pi­ni­zin her türlü hır­sız­lık, kim­lik hır­sız­lı­ğı, do­lan­dı­rı­cı­lık su­çun­dan mağ­dur ola­bi­lir­si­niz. Ra­hat­lık­la adı­nı­za kul­la­na­rak ban­ka­cı­lık suç­la­rı da iş­le­ne­bi­lir. ‘Böyle bir şey olmaz’ di­yor­sa­nız Sayın Bakan, is­ter­se­niz sizin bil­gi­le­ri­ni­ze de öğ­re­ne­bi­li­rim. Daha önce dev­le­tin koz­mik oda­la­rı­na te­rö­rist­le­ri sok­tu­nuz, sonra he­lal­lik is­te­di­niz. Şimdi de bu kor­kunç du­ru­mu sa­de­ce iz­le­mek­le ye­ti­ni­yor­su­nuz. Uyu­ma­yın! Bu ay­maz­lı­ğın he­sa­bı­nı sorun Sayın Bakan” di­ye­rek ko­nuş­ma­sı­nı ta­mam­la­dı.