YUNUS BUDAKTAŞ
Burada bir konuşma yapana CHP Sivas Milletvekili Ali Akyıldız, 1 Mayıs´ın, emeğin ve alın terinin bayramı olduğunu söyledi. Akyıldız, taşeron sistemine karşı olduklarını ifade ederek, "Bugün bayram havasında 1 Mayıs´ı kutlayamıyoruz. Taşeronun acımasızca sömürüldüğü, KHK´lar ile her gün birilerini hak gaspına uğrayıp hapse atıldığı, iş cinayetlerinde Avrupa birincisi olduğumuz bir dönemde maalesef bayram tadında kutlayamıyoruz. Bugün bayram sevincini yaşayamıyoruz" dedi.
1 Mayıs Tertip Komitesi Başkanı Mustafa Akyol, 1 Mayıs´ın dünyanın dört bir yanında görkemli bir şekilde varlığını gösterdiğini belirterek, "Türkiye´de 1 Mayıs´lar iktidarların getirdiği yasaklar altında kutlanmaktadır. 365 gün bu ülkenin tüm değerlerini ve güzelliklerini üretenlere bir gün dahi saygı gösterilmemektedir. Siyasi iktidar bir gün için dahi işçilerin taleplerine kulak vermemekte, yıllardır 1 Mayıs mitinginin kendi istediği yerde yapılmasını dayatmaktadır."diye konuştu.
Yaklaşık 300 kişinin katıldığı programda, 540 emniyet mensubu görev yaptı. Olası bir olaya karşı da emniyet güçlerince TOMA hazır bekletildi. Konuşmaların ardından katılımcılar davul-zurna eşliğinde halay çektikten sonra polis kontrolünde dağıldı.
DÜNYA´DA 1 MAYIS
İlk kez 1856´da Avustralya´nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi´nden Parlamento Evi´ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.
1 Mayıs 1886´da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago´da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil´de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil´deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park´a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, ´Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu´ şeklinde yorumlanmıştı.
Bu gösteriler 1 Mayıs´ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs´ta kanlı Haymarket Olayı´na yol açtı.
Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14 Temmuz-21 Temmuz 1889´da toplanan İkinci Enternasyonal´de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü " olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.
Zamanla 8 saatlik işgünü birçok ülkede resmen kabul edildi. 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal, Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs´ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal bir eylem biçimini de alır
TÜRKİYE´DE 1 MAYIS
1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü... 1 Mayıs dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir. Türkiye´de ilk kez 1923´te resmî olarak kutlanmıştır.
Osmanlı Devleti döneminde işçi örgütlenmesinin en gelişmiş olduğu yer Selanik´ti ve 1911 yılında burada tütün, liman ve pamuk işçileri, 1 Mayıs gösterisi düzenleyerek bu günü kutladılar. 1912 yılında İstanbul´da ilk defa 1 Mayıs kutlaması gerçekleşti.
1923 yılında 1 Mayıs günü yasal olarak "İşçi Bayramı" ilan edildi. 1924´te hükümet kitlesel 1 Mayıs kutlamalarını yasakladı. 1925´te çıkan Takrir-i Sükûn Yasası, İşçi bayramını kutlamayı yasakladı ve uzun yıllar bu yasak geçerliliğini korudu. 1935 yılında 1 Mayıs´a "Bahar ve Çiçek Bayramı" adı verildi ve ücretsiz tatil günü ilan edildi.
Türkiye Cumhuriyeti döneminde işçi hareketleri yüzyılın ikinci yarısından itibaren ivme kazandı.
1976 yılında uzun yıllar sonra ilk defa geniş katılımlı 1 Mayıs kutlaması Taksim`de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu´nun organizasyonu altında gerçekleşti.
1977 yılında İstanbul Taksim Meydanı´nda yaklaşık 500 bin kişiyle en geniş katılımlı 1 Mayıs toplantısı düzenlendi. Ancak, göstericilerin üzerine ateş açıldı ve göstericilerden 34´ü, yaralanarak ve üstlerine ateş açılması sonucu çıkan izdihamda ezilerek öldü. 1977 yılının 1 Mayıs günü, tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçti. Askeri darbe hazırlığı olarak yapıldığı MİT tarafından Başbakan Süleyman Demirel´e rapor edilince, Kara Kuvvetleri Komutanı Namık Kemal Ersun derhal re´sen emekliye sevk edildi.
1978´de yüz binlerce kişi tarafından Taksim Meydanı´nda kutlandı. 1979´da Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul´da miting yapılmasına izin vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan etti.
1981´de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs´ı resmi tatil günü olmaktan çıkardı. 1996´da Taksim Meydanı´nın yasaklı olduğu gerekçesiyle Kadıköy´de düzenlenen 1 Mayıs kutlamalarına yaklaşık 150 bin kişi katıldı.
2008 Nisan´ında, "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM´de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
Editor : Haberpanelim
