HAYRULLAH AĞKAŞ
Sivas Tarım ve Orman İl Müdürü Seyit Yıldız, yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde kurbanlık hayvanların seçimi ve yaş tayinin nasıl yapılabileceği konusunda bilgiler verdi.
Tarım ve Orman Bakanlığının mobil uygulamasının kullanımı, kurbanlık hayvanların yaşları ve yaş tayini konularında bilgiler veren Yıldız, ?Güvenilir ve sağlıklı kurbanlık hayvan satın alınabilmesi için Bakanlığımız teknolojiyi ön plana çıkarmıştır. Bu kapsamda TÜRKVET´te kayıtlı hayvanların tür, ırk, cinsiyet ve doğum tarihi bilgilerinin sorgulanabilmesi için Bakanlığımız tarafından https://hayvanbilgi.tarim.gov.tr/ web sayfası hazırlanarak kullanıma açılmış olup, söz konusu bilgiler e-devlet üzerinden de sorgulanabilmektedir? dedi.
Ayrıca Bakanlık tarafından hayvanların; tür, ırk, cinsiyet ve doğum tarihi bilgilerinin sorgulanabileceği Hayvan Sağlığı ve Refahı (HaySag) Mobil uygulaması geliştirerek kullanıma açıldığını kaydeden Yıldız, ?Uygulama cep telefonlarına yüklendikten sonra küpe üzerindeki barkot okutularak ya da küpe numarası yazılarak hayvana ilişkin bilgilere ulaşılabilecektir? ifadelerini kullandı.
KURBANLIĞIN
YAŞINA DİKKAT EDİN
Kurban seçerken alınacak kurbanın yaşının önemli olduğunu vurgulayan İl Müdürü Seyit Yıldız; ?Kurban olabilmesi için sığır ve mandalar iki yaşını, deve beş yaşını, keçi ve koyun bir yaşını bitirmiş olmalıdır. Ancak, koyunlarda altı aylıktan sonrakilerin bir yaşını dolduranlar kadar gelişmiş ve cüsseli olması yeterli kabul edilmiştir. Hayvanların yaşlarının tayini için çiftlik kayıtları, diş gelişimi, boynuzlardaki değişiklikler ve erişkin özellikleri dikkate alınır. Düzgün tutulmuş çiftlik kayıtları kesin sonucu verir. Kayıtlar yok ise, en doğru yaş tespiti diş gelişimine bakarak tayin edilir? diye konuştu.
Manda ve sığırların iki yaşını tamamlayıp tamamlamadığını ve üç yaşına girdiğini anlamak için iki ön kesici süt dişlerinin yerini kalıcı dişlerin alması gerekir. Koyunların dış görünüşüne bakılarak, altı aydan büyük ve anası veya erişkin bir koyun kadar olması kurban edilebilmesi için yeterli sayılmıştır. Keçilerin kurban edilebilmesi için bir yaşını doldurmuş olması gerekir. Sığırlarda olduğu gibi keçilerde de yaş tayini, ön kesici süt dişlerinin çıkıp yerlerini kalıcı dişlerinin alması esasına dayanmaktadır.
AZALARI TAM VE
BESİLİ OLMASI ŞART
Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, azaları tam ve besili olması, hem ibadet açısından, hem de sağlık bakımından önem arz ettiğini kaydeden Yıldız, şöyle devam etti:
?Kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz. Ancak, hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, memelerinin bir kısmının olmaması, kurban edilmesine mani teşkil etmez. Sağlıklı hayvanların belirgin özellikleri vardır; Besili sığırlarda gövde her yönden dolgun görünümde, butlar yuvarlak, omuzlar geniş, vücut çıkıntıları belirsiz, deri yumuşak ve elastiki, bakışları canlı, kıllar ince ve parlaktır. Ayrıca, göz, burun, ağız, meme ve arkasında anormal akıntılar, bacak ve ayaklarında topallık, deri ve memelerinde hastalık belirtisi şişkinlik, renk değişimi ve yara bulunmaz.?
ERKEK HAYVANLARI
TERCİH EDİN
Kurbanlık hayvan alırken dikkat edilmesi geren hususlar, kurbanlık hayvan sevkleri ve kurban eti saklama koşulları hakkında da bilgiler veren Sivas Tarım ve Orman İl Müdürü Seyit Yıldız, ?Hayvan varlığının devamı açısından öncelikle erkek hayvanların kurban olarak tercih edilmesi gerekir. Çeşitli bölgelerden getirilen kurbanlıklarda; Hayvanların küpeli olması, büyükbaş hayvanların pasaportu, küçükbaş hayvanların nakil belgesi veya Veteriner Sağlık Raporu aranmalıdır. Bu belgeler hayvanların getirildiği kaynağın ve hayvanların sağlığının güvencesi niteliğindedir? dedi.
HAYTALIKLARIN YAYILMA
RİSKİ YÜKSEK
Büyükbaş ve küçükbaş hayvan hareketlerinin yoğun olduğu bu dönemde hayvan hastalıklarının yayılma riskinin arttığını kaydeden Yıldız, ?Artan risk nedeniyle gerek insan gerek hayvan sağlığı tehdit altına girmekte ve dolaylı olarak ülke ekonomisinde büyük kayıplara neden olmaktadır. Bu olumsuzlukların önlenmesi amacı ile bir takım tedbirlerin alınması, yetiştiricilerin, hayvan satıcılarının ve hayvan alıcılarının bu tedbirlerin gereklerini yerine getirmeleri önemlidir. Kurbanlık olarak hayvanlarını başka illere sevk eden hayvan sahiplerinin İl veya İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri´nden Veteriner Sevk Raporu almaları zorunludur. Koyun, keçi gibi küçükbaş hayvan satın alacakların ise alacakları hayvanların kulak küpesi ve nakil belgesi olup olmadığını, başka ilden sevk edilen hayvanların ise ?Veteriner Sağlık Raporu´ olup olmadığını kontrol etmeleri bu belgeleri bulunmayan hayvanları satın almamaları gerekir? ifadelerini kullandı.
PARK VE BAHÇELERDE
KURBAN KESMEYİN
Kurban kesim yerleri ile ilgili de konuşan Yıldız, şunları kaydetti:
?Kurbanlar insanların gelip geçtiği, dinlendiği sokak, park, bahçe ve meydanlarda, akarsu kenarlarında kesilmemeli, kurban keserken çevreyi rahatsız etmemelidir. Kurbanların kombina, mezbaha ve bu iş için ayrılmış yerlerde veya kurban hizmetleri komisyonlarının önceden belirlediği yerlerde kesilmesi tercih edilmelidir. Kesimde ortaya çıkan kan, dışkı, atık ve artıklar ortalık yerde bırakılmamalı, rasgele etrafa atılmamalı göl ve akarsulara, kanalizasyonlara karıştırılmamalı, hayvanların yemesine ve çevreye yaymasına izin verilmemeli, çöp bidonlarına atılmamalı, kokusu etrafı rahatsız etmemelidir, derin çukurlar açılarak gömülmelidir. Unutulmamalıdır ki, hayvanlardan insanlara geçen ve zoonoz denen birçok hastalık etkeni, bu atık ve artık maddelerle insanlara bulaşmaktadır. Ayrıca, rastgele etrafa atılan bu atık ve artıklar, çevreyi kirletmekte, insanları rahatsız etmektedir. Bu nedenle kurban alırken, nakil esnasında, kesimde ve kesim sonrasında atıkların bertaraf edilmesinde çok hassas davranılmalıdır.?
KURBAN ETLERİNİ
HEMEN TÜKETMEYİN
?Kesim sonrasında kurbanlık hayvanlardan elde edilen etler, sıcak ve taze olduğu için 14-20 °C´de 5-6 saat dinlendirilmeli ve daha sonra tüketim amacına göre sınıflandırılmalıdır. Sıcak etler oda sıcaklığında dinlendirilmeden soğutucuya konursa, etlerdeki kasılmadan dolayı iç ısı yeterince düşmez ve et sıcak kalır; birkaç gün sonra kaba etler içlerinden bozulmaya başlar. Bu şekilde yeşillenip kokuşan etler tüketilmemelidir. Etler 12 saat olgunlaştıktan sonra tüketilmeye başlanmalıdır.?
KURBAN ETLERİ NASIL
MUHAFAZA EDİLMELİ
?Etlerin daha uzun süre saklanması bozulmaya, besleyici değerinin azalmasına, lezzet ve aroma kaybına neden olur. İşkembe ve bağırsaklar çok iyi temizlendikten sonra değerlendirilmelidir. Temizlik için sağlığa zararlı kimyasal maddeler kullanılmamalıdır.
Sakatat çok çabuk bozulduğu için kısa sürede tüketilmelidir. Kesim sonrası elde edilen deri 1-2 saat dinlendirildikten sonra tuzlanmalıdır. Dinlendirme esnasında derideki fazla su ve kan sızar. Böylece bozulma riski azalır. Dinlendirmeden sonra derinin yarısı veya üçte biri kadar ağırlıkta, tercihen taneleri mercimek büyüklüğünde kaya tuzu ile tuzlanır.?
Editor : Haberpanelim
