Öncelikle 3 yaşından başlayarak artık çocuklara öğretebileceğiniz bir konudur ?para´ aile bütçenizin nasıl ve ne kadar olduğu hiç önemli değil.
Yapmanız gereken temel para becerilerini kendileri ve başkaları için nasıl harcayabileceklerini onlara öğretmek.
Para kavramını öğretmeden önce paranın su gibi akmadığını, paranın bir yerlerden gelmediğini çocuğunuza anlatın.
Sorumluluklarımızı ve görevlerimizi yerine getirdiğimizde yani çalıştığımızda bunun karşılığında bir para alırız diyerek çocuklarınızla konuşmalar yapın.
3 yaşında bir çocuk belki bunları anlamakta güçlük çekebilir ama alışverişlerde onun yardımlarını isteyerek dahil edebilirsiniz. 4 yaşından sonra zaten çocuğunuz artık sizinle yaptığınız bütün konuşmaları kafasında tasarlayabilir her zaman empatik yaklaşmasa bile. Paranın nereden geldiğini konuştuysak eğer sırada ne var bir bakalım:
HESAPSIZ HARCAMA:
Çocuklarınıza paranın zor kazanıldığını öğretmezseniz eğer hep kolaylıkla kendisine gelebileceğini düşünerek önemli harcamalar yerine kontrolsüz harcamalar yapar. Öncelik sıralaması ihtiyaçlarına göre şekillenmez keyfi olur..
Bir zaman sonra sizden sürekli para talep eder. Özellikle çocuğunuz 4 yaşındaysa ve geçtiyse artık ona parasının miktarını ve hangi aralıklarla ne kadar verdiğiniz anlatmanızın vakti geldi. Eğer verdiğiniz para onun için sadece bir oyun aracı haline dönüşüyorsa hala paranın önemi ve ne işe yaradığı hakkında bilgisi yoktur. Bunun için parayı nasıl kullanmayı öğreteceğiz bir bakalım
PARAYI KULLANABİLMEK
Çocuklarınıza ilk etapta bozuk para vererek başlayabilirsiniz. Her haftanın belirli günü vereceğiniz bir miktarınız olsun. Yine çocuğunuzun istek ve arzularına göre istediği bir yere girerek o sevdiği eşyayı, oyuncağı, yiyeceği vs. ne talep ediyorsa parayı kendisiyle konuşarak anlatın.
Parasının yetip yetmediğini ve neler alabileceğini fiyat listelerinde konuşarak yardımcı olurken kasa kısmında onu kasiyerle baş başa bırakmayı gözlemleyin.
Teşvik edebilmek için ona kendisinin seçmiş olduğu bir cüzdan alabilirsiniz.
Paranın kolay gelmediğini pekiştirmek adına bir kafeye gittiğinizde bir garson hakkında sohbet edin.
Bir oyun parkından çıkarken orada duran sorumlu kişi hakkında sohbet edin.
Çocuğunuzun gelişim düzeyine uygun sorumluluklar verin ama karşılığında para vermeyin.
Para ödüle dönüşürse kısa vadede mutluluk getirirken uzun vadede ?ne para istiyorum ne de sorumluluk? kelimesiyle karşılaşacak olmak sizi şaşırtmasın.
Siz parayı ne kadar doğru öğretebilirseniz o da doğru kullanmayı öğrenecektir. Böylelikle hesapsız alışverişler yerine elindeki miktarı bilerek ona göre harcamayı zaman içerisinde süreç ne kadar aynı şekilde ilerlerse öğrenebilecektir. Çocuklar rutinlere çabuk alışırlar ve bu aşamada sizin kararsızlığa kapılmadan hep aynı fikri savunmanız oldukça önemli.
Sevgili aileler; Çocuklar beceri gerektiren zorlu işler yaparak kendilerine saygıyı kazanırlar. İş ahlakı geliştirirler.
Ben kendimden örnek verecek olursam üniversite zamanlarımda okurken hiçte paramın olmadığı bir dönemde şunu deneyimledim.
?Çalıştığım işler bugün yaptığım her şeyin temelini oluşturabilmek için bir fırsat olarak karşıma çıkmış. Mükemmel bir şekilde çalışma ahlakı ve özgüven kazandım. Zamanımı ve bütçemi doğru yönetebilmeyi öğrendim.
Öğrenmek gerekirse tek tek denemekten geçiyormuş bunu her alanda çalışma deneyimi kazanarak öğrendim. Sonuçta iyi bir gelir elde edeceksem sürecin nasıl geçtiği önemli olmuyormuş.
Yani bu süreç ile anlatmak istediğim, (statü aşağılık kompleksi o iş bana göre değil vs gibi kelimeler) düşünce gücümü ve eylemlerimi etkilemiyormuş? ve tüm bu deneyimlerin sonunda en büyük öğretim aslında bana öylesine verilmiş olan paranın ne kadar zorlukla kazanıldığını ve benim için kıymetli olduğunu bilmek.
Eğer ben ebeveyn olsaydım şunu mutlaka yapardım;
Örneğin; bir restoranda gidiyoruz ve o gün çocuğumla şöyle bir konuşma içerisine dahil ediyorum kendimi.
?Şu tabakları bitirdikten sonra birlikte mutfak tarafını bulup götürmeye ne dersin? Böylelikle onlara yardım etmiş oluruz oldukça yorgun görünüyorlar masada tabakları boş gördüklerinde bence çok sevinecekler ve ben yüz ifadelerini çok merak ediyorum´´
Bu örnek çocuklarınıza empati kurabilmeyi, iş yükünü anlayabilmeyi ve değer verebilmeyi bazen ise kendinden verebilmeyi öğretir. Orada onun yaptığı iş yükümlülüğünü artık daha iyi anlar. Tabaklarınızı götürdükten sonra her gün bu kadar fazla tabağı taşıyarak ne kadar kazanıyordur acaba? Kazandığı parasını biriktiriyor mudur yoksa sevdiği şeyleri mi alıyordur?
Restorandan çıktıktan sonra bu gibi konuşmalarla pekiştirerek konuyu kafasında tamamlamasına izin verebilirsiniz. Son olarak paranın bazen bazı kısımlarını
Bağış Yapabilmenin Öneminden Bahsetmek İstiyorum;
Bu çocuklara genel olarak dünyayı öğretir. Çocuklara vermiş oldukları küçük ya da büyük paralarla fark yarattıklarını gösterir. Mesela çizmesi olmayan bir çocuğa çizme almak çocuğunuzu mutlu eder, parasının kıymetli olduğunu ve başkasına faydalı olduğunu bilen bir çocuğun kimlik gelişimi daha sağlam olur. Çocukların fark yaratması ve yaratıcı fikirler ortaya atmaları için oldukça önemlidir.
Örneğin sokak hayvanlarının ihmal edildiğini gören bir çocuk sadece kendisi bağış yapmayı düşünmez bunun için ne yapabiliriz der ve ortaya bir proje sunar.
Para bizi değil biz onu yönetelim.
Dilerim sizler için faydalı olur sevgilerimle.