Gebelik yolculuğunun bazen beklenmedik sarsıcı durakları olabiliyor. Gebelik zehirlenmesi ya da tıbbi adıyla preeklampsi, işte bu duraklardan biri. Maalesef bu tehlikeli durum, hala yeterince bilinmiyor ve hafife alınıyor.

PREEKLAMPSİA!

Henüz 2425 yaşında, yaşlanmak bilmeyen kaprisli bir hastalık. Eski dönemlerde insanlar bu hastalığı kötü ruhlar, nazar, musallat olan görünmez canlılarla ilişkilendirirlermiş. İnsan yavrusunu bu şekilde kaybetse çıldırmaz mı?

İlişkilendirme diyorum ama bana kalırsa işin içinden çıkamayınca bir düğüm atıp bırakmışlar. Ta ki Hipokrat çıkıp bu düğümü çözene kadar… Sağlıksız ve riskli gebeliğin varlığından bahsedilen en eski görüş Hipokrat’a ait…. Hipokrat, gebelik zehirlenmesinin sebebini hipertansif hastalıklar ve yüksek tansiyona bağlıyor. Bu hastalığa bir dönem ‘yıldırım’ da denilmiş. Sanırım konvülsiyonların, ani ve beklenmedik durumda ortaya çıkabileceği anlamına geliyor.

Sıklıkla erken yaşta doğum yapan kadınların, anne karnındaki bebeklerin veya doğan bebeklerin ölümüyle neticelenen ürkütücü olaylara dair raporlar yeryüzünün 7 kıtasında raporlanmaya başlamış. Bahsettiğim olay şiddetli kasılmalar ve nöbetlerle karakterize bir hastalık olan eklampsi vakaları.

Eklampsi, nöbet demek. Pre ise önce anlamı taşıyor. Öyleyse preeklampsi, nöbet öncesi görülebilecek habercilerin varlığı anlamı taşır. Halk arasında bu durum ‘gebelik zehirlenmesi’ olarak bilinir. Yakın geçmişte 20. gebelik haftasından sonra kadınlarda görülen; yüksek tansiyon, ödem ve idrarda protein üçlüsü olarak bilinirdi. Ancak şimdi yalnızca yüksek tansiyonun varlığı preeklampsi demek için yeterli. Özellikle son haftalarda belirtiler yoğunlaşabilir. Bunun sebebi anne karnında büyüyen bebeğin kan gereksinimlerinin artması.

Dünya genelinde gebe kadınların %3-5’inde görülüyor.

Hastalığa tanı konulması için büyük tansiyonun 140 mmHg, küçük tansiyonun 90mmHg üzerinde olması gerekiyor. Yalnızca tek bir ölçüm tanı koymada yeterli değildir. Belirli aralıklarla yapılan üst üste ölçümlerde sonuçların yüksek çıkması gerekiyor.

Anneye ait belirtiler:

Yüksek tansiyon

Şiddetli ve inatçı baş ağrısı

Görme sorunları

Nefes darlığı

Karnın sağ üst kadranında ağrı

Karaciğer anormallikleri

Bebeğe ait belirtiler

Bebeğin kalp atışının bozulması

Kilo alımının yavaşlaması/gerilemesi

Bebeğin anne karnındaki suyunun azalması

Bebeğin göbek kordonundaki kan akımında azalma

Preeklampsinin tedavisi gebeliğin sonlandırılması, doğumun başlatılmasıdır.

TEDAVİ DOĞUM!

Kadınların ‘Bu hamileliğin normal bir parçasıdır’ düşüncesiyle belirtileri göz ardı etmesi, durumu daha da kötüleştirebilir. Her baş ağrısı ve ödem gebelik zehirlenmesi değildir; ancak şüphe uyandıran her belirti bir uzmana danışmayı gerektirir.

Eğer siz de bir anne adayıysanız veya çevrenizde hamile bir yakınınız varsa, ona bu durumu anlatın. Belirtileri öğrenin ve onu düzenli kontrollere gelmesi için teşvik edin. Belki bu küçük sohbet büyük bir felaketi önleyebilir. Gebelik zehirlenmesi korkulacak değil, farkında olunacak bir durumdur.