Chia; aslında İspanyolca da yağlı anlamına gelen chian/chien kelimesinden türemiştir. Chia tohumu, Milattan Önce 3500’lü yıllarda Aztek ve Mayalılar tarafından tüketildiği ve hatta o dönemde mesaj taşıyan haberci kişilerin enerji vermesi amacıyla kullanılmasıyla, Aztekliler tarafından ‘koşu besini’ olarak tanımlanmıştır. Günümüzde sosyal medya da kullanımı artması ve diyet yapan kişilerin tabaklarında oldukça gördüğümüz Chia tohumu hakkındaki gizli bilgileri sizinle paylaşmaya geldim. İşte Chia tohumu hakkında yapılan araştırmalar ve sonuçları bize neler anlatıyor bir bakalım.
Chia tohumunun 100 gramında 42.1 gr karbonhidrat, 30.7 gr yağ ve 16.5 gr protein içeriği ile karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca 100 gramı; ortalama 486 kkal enerji vermektedir. Yağ içeriği olarak elzem yağ asidi bakımından alfa linolenik asidi yüksek miktarda içermesi ile bizi şaşırtmaktadır. Özellikle kalsiyum, fosfor, potasyum, magnezyum, niasin, A vitamini ve diyet posası bakımından da oldukça zengindir. Chia, bir zamanlar sadece Meksika ve Guatamala halkının temel tahıl kaynağı iken şu anda geniş bir tüketici kitlesine sahip olmuştur. Yapılan araştırmalar sonucu besin içeriği sebebi ile chia tohumu, sağlığı korumak ve geliştirmek için kullanılan fonskiyonel bir gıda olarak sofralarımızda yer almaktadır. Protein içeriği %15 ile %23 arasında değişiklik göstermekte olup mısır, buğday, pirinç, arpa ve yulaf gibi tahılların protein içeriğine kıyasla daha yüksek olduğu ve hatta tüm elzem aminoasitleri içermesi sebebi ile de dikkatleri üzerine çekmektedir. Yapısında gluten içermemesinden kaynaklı, çölyaklı bireylerin rahatlıkla tüketeceği sağlıklı bir besindir. İçerisinde bulunan glutamik asit, metabolik aktiviteler için önemli bir amino asit olup merkezi sinir sistemini uyarır, immün fonksiyonları artırır ve sporcular için dayanıklılığın artmasını sağlarken, aspartik asit, sinir sistemi fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olmakta ve arjinin ise kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu etki göstermektedir. Chia tohumu içerisindeki proteinler sayesinde kan basıncını düzenlemekte ve hatta tansiyon düşürücü özelliği de bulunmaktadır. Chia tohumu içerisinde bulunan sağlıklı yağlardan kaynaklı kalp hastalıkları riskini azaltıcı etkisi de göstermektedir. Diyet posası yönünden incelediğimizde ise; büyük bir kısmı çözünür posa şeklinde olduğundan bizlere doygunluk hissini artırıp sindirimi yavaşlatmakta ve yemek sonrası kan şekerimizin yavaş yükselmesini sağlayarak insülin salınımını yavaşlatmaktadır. Sadece diyet yönünden değil, bağırsak fonksiyonlarımızı olumlu yönde değiştirmekte, kolesterol emilimini engellemekte ve antioksidan özelliği sayesinde ise kanser riskini azaltabilmektedir.
Son zamanlarda yaygın olmasıyla beraber klinik çalışmalar chia tohumu besin öğelerinin içeriği sebebi ile tip 2 diyabet, kalp hastalıklarının korunması ve obezitede ağırlık kaybının sağlanabileceği kanıtlanmıştır.
Obez ve diyabetli bireyler üzerinde yapılan bir çalışmada ise; kişiler diyet yaparken, günlük 30 gr chia tohumu tüketmişlerdir. Kişilerde çalışma sonucu ağırlık kaybı, yemek sonrası kan şekeri seviyelerinde iyileşme ve özellikle kan CRP düzeyinde azalmaya yardımcı olduğu bilimsel çalışmalar sonucu kanıtlanmıştır.
Fazla kilolarımız var ise sadece chia tohumu tüketmek bize ne yazık ki ağırlık kaybı sağlamamaktadır. Diyet yaparken aldığımız günlük enerjiyi azaltmak, aldığımız toplam enerji içeriğini ise sağlıklı yağlar, proteinler ve karbonhidratlardan sağlamak ve içerisine chia tohumu eklemek oldukça fayda sağlayabilir. Çünkü chia tohumu özellikle bizi tok tutmasıyla diyette yardımcı olabilmektedir. Sevgili okuyucu, bu haftaki yazımda sizlere chia tohumu üzerinde yapılan çalışmalar ve sonuçlarını kaleme aldım. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere, sağlıkla kalın…
