Dünya Diyabet Günü, her yıl 14 Kasım’da diyabetin farkındalığını artırmak ve bu hastalıkla mücadelede bilinci oluşturmaktadır. 1991 yılında, Dünya Diyabet Federasyonu (IDF) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından başlatılan bu özel günde sizlere bir diyetisyen olarak diyabet üzerinde nelere dikkat etmemiz gerektiğini kaleme alıyorum.
Diyabet Nedir?
Diyabet, vücudumuzun kan şekerini (glikoz) düzgün bir şekilde yönetememesi durumunda ortaya çıkan bir hastalık tablosudur. Bu durum iki şekilde gelişir; insülin hormonu ya yetersiz üretilir ya da vücutta yeterli şekilde kullanılamadığından kan şekeri seviyeleri yükselir. Şeker seviyelerinin dengesizleşmesi ile uzun vadede kalp hastalıkları, böbrek yetmezliği, görme kaybı ve sinir hasarları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Diyabet, iki ana tipe ayrılır:
Tip 1 Diyabet: Genellikle çocukluk veya gençlik döneminde başlar ve vücut insülin üretemez.
Tip 2 Diyabet: Yetişkinlerde daha yaygın olmakla birlikte, son yıllarda çocuklarda ve gençlerde de artmaktadır. İnsülin direnci gelişir ve vücut yeterince insülin üretemez.
Diyabet Yaygınlığı
Dünya genelinde diyabetin prevalansı hızla artmaktadır. 2021 itibarıyla, dünya çapında 537 milyon yetişkinin diyabet hastalığına sahip olduğu tahmin edilmektedir ve bu sayının 2030 yılına kadar 700 milyonun üzerine çıkması beklenmektedir.
Diyabetin Önlenmesi İçin Neler Yapılabilir?
Diyabetten korunmak için sağlıklı yaşam tarzını benimsemeliyiz. Özellikle Tip 2 diyabet, genetik faktörlerin yanı sıra yanlış beslenme, hareketsizlik ve aşırı kilo veya obezite ile doğrudan ilişkilidir.
Dengeli beslenme: Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçınıp, sebze, meyve, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar ile beslenmek kan şekerini dengelemeye yardımcı olur. Uzun süren açlıklar yerine gün içerisinde sık sık ve az beslenmeliyiz.
Fiziksel aktivite: Düzenli egzersiz yapmak, insülinin etkili bir şekilde çalışmasını sağlar. Her yere araba ile gitmemek, her gün 30 dakika tempolu yürüyüş yapmak kilo kontrolüne yardımcı olur.
Sağlıklı kilo aralığında kalmak: Fazla kilolar, diyabet riskini artırmaktadır.
Düzenli sağlık taramaları: Diyabetin erken teşhisi, ileri de diyabetin oluşturduğu risk faktörlerinden korunmamızı sağlar. Ayrıca diyabete yakalanmamak için kan şekeri düzeylerinin düzenli takibi, diyabetin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur.
Diyabetle Yaşamak
Diyabet, hayat boyu süren bir hastalık olsa da uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilmektedir. Tedavi yöntemleri; insülin tedavisi, ilaçlar ve düzenli egzersizle, diyabetli bireyler sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.
Dünya Diyabet Günü’nde Ne Yapabiliriz?
Dünya Diyabet Günü, sadece hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmek için bir fırsat değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık oluşturmak için de bir fırsattır. Hepimiz, diyabetin önlenmesi için birer savunucu olabiliriz. Kendiniz ve sevdikleriniz için sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek, erken teşhisi için düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak önemlidir. Unutmayalım ki; sağlıklı bir yaşam, sadece diyabeti önlemekle kalmaz, genel anlamda hayat kalitemizi yükseltir ve daha uzun, mutlu bir yaşam sürmemize olanak tanır. Bu Dünya Diyabet Günü’nde, sağlıklı bir dünya için neler yapmamız gerektiğini artık biliyoruz. Sevgili okuyucu, bir sonraki yazımda görüşmek üzere sağlıkla, mutlulukla ve huzurla kalmanız dileği ile…
