Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Moleküler Biyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi, SCÜ Öğrenci Dekanı Prof. Dr. Sevgi Durna Daştan, “Kangal çoban köpeği ırkı, Uluslararası Köpek Irkları ve Kinoloji Federasyonu tarafından 2018 yılında müstakil ırk tescili yapılmak kaydıyla Türkiye’nin bilinen ilk ırk tescili yapılmış köpek ırklarından bir tanesidir. Bilimsel açıdan da dünya çapında tanınan ve Anadolu’nun en önemli yerli hayvan ırklarından bir tanesi olup gen kaynaklarının zenginliğini göstermektedir. Anadolu’ya Orta Asya’dan gelen Türk boyları ile geldiği Sivas ve çevresine gelinceye kadar ki karşılaştığı çevresel faktörlere bağlı olarak geçirdiği değişimlerle birlikte günümüzdeki haline geldiğini savunan görüşler vardır. Atasal kökeninin Kafkas Mastifi olduğuna dair görüşler vardır. Dağlık ve soğuk bölgelerde yaşamaya adapte olan bir köpektir” dedi.
Hem sadık hem de cesur
Çoban köpeklerinin bekçi köpekleri olmadığının altını çizen Daştan, “Genel olarak kamuoyunda düşünüldüğünün aksine kangal çoban köpeği ırkı bir bekçi köpeği değildir. Her ne kadar bekçi köpeği görevlerini yapabilecek kapasiteye sahip olsa da kangal çoban köpeği ırkı Kinoloji Federasyonu tarafından da sürü koruma köpeği olarak sınıflandırılmıştır. Kendisine emanet edilen büyükbaş veya küçükbaş hayvan ırklarının sürü kontrolünün yapılmasında, korunması ve muhafaza edilmesinde görev alan bir köpek ırkı olarak karşımıza çıkmaktadır. Sürüler için tehdit olabilecek tilki, kurt gibi hayvanlara karşı sürülerini savunur ve bu tehditleri korkutmak vasıtasıyla uzaklaştırma görevi görür. Gerekirse son çare olarak da kavgaya girer.” dedi.
Saldırgan değil korumacı
Daştan, Kangalların saldırgan değil, korumacı bir karaktere sahip olduklarını vurgulayarak, “Kangal çoban köpeği ırkı agresif bir köpek ırkı değildir. Saldırgan hiç değildir. Aksine korumacı ve sahiplenicidir. Şiddete başvurmaz, tehditleri öncelikle uzaklaştırmak için gayret eder. Uzaklaşmayan tehditlere de son çare olarak saldırır. Saldırırken de amacı yaralamak veya parçalamak içgüdüsüyle değil, korkutarak etkisiz hale getirmek içgüdüsüyle hareket etmektedir.” dedi.
Benzersiz sadakat
Daştan, Kangallarda ki benzersiz sadakatin ebeveynden yavruya geçtiğini ifade ederek, “Kangal çoban köpeği ırkı diğer bilinen köpek ırklarıyla kıyaslandığında, benzersiz şekilde yüksek bir sadakat ve bağlılık duygusuna sahiptir. Sahibi olan aileye derin bir sadakat ve bağlılık gösterir. Enteresan bir şekilde bu bağlılık yavrularına da geçer. Ebeveyn olan köpeğin yavruları da aynı aileye sadakat göstermektedir. İlginç olan diğer bir husus da Kangal çoban köpeği ırkı sahibi olan ailenin akrabalarına ve sonradan aileye katılan üyelerine ve soy bağıyla aileye sonradan katılan bireylere karşıda korumacı bir tavır sergiler. Onlara da sadakatle bağlılık duygusu geliştirir.” Şeklinde konuştu.
Farklı ırklar ile karıştırılıyor
Daştan, özellikle sosyal medyada yer alan görüntülerde saldırgan türlerin Kangallar olarak tanımlanmasını eleştirip şunları söyledi. “Her insan birbirinden farklı olduğu gibi köpekte bir canlı organizmadır. Köpekler arsında da bireysel farklılıklar olabilir. Bu farklılıklar genetik farklılıkların dışında çevresel faktörlerden de etkilenmektedir. Köpeklerin beslenme şartları, sağlık durumları, eğitimlerine bağlı olarak da köpekler bireysel özellikler gösterebilirler. Bazıları daha hantal, bazıları daha çevik, bazıları daha iriyarı, bazıları çelimsiz olabilir. Bunlar bireysel farklılıklardır. Sosyal medyada dolaşan çeşitli videolara bakarak köpeklerin ırklarının belirtilmesini ve her türe Kangal çoban köpeği denilmesini doğru bulmuyorum. Nitekim genetik parametrelerle karşılaştırarak ve soyağaçlarının ortaya çıkartılmasıyla birlikte, soy kayıtlarının tutulmasıyla birlikte köpeklerin ırklarının ne olduğunu söylemek daha doğru olacaktır. Köpeklerin bireysel özelliklerini de ırkın genel özellikleriymiş gibi değerlendirmek doğru değildir. Sosyal medyada saldırgan davranışlar sergileyen köpeklerin Kangal çoban köpeği olduğu belirtilmektedir. Genetik analiz yapılmadan bu nitelendirme doğru değildir.”
Editor : Hayrullah Ağkaş
