Mehmet Fatih AKGÜL
Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı ve 29 Temmuz 2023 tarihli ve 32263 sayılı Resmî Gazete 'de
yayımlanarak yürürlüğe giren "Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik" ile sağlık hizmetlerinde tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerine ilişkin temel ilke ve ölçütler belirlendi. Bu faaliyetlerin denetlenmesi ve uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Buna göre sağlık sunumuna ilişkin tanıtım ve bilgilendirmelerde; örtülü ve açık reklam yapılması yasaklandı. Genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uyulması zorunlu kılındı. Sağlık hizmet sunumuyla ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilecek.
Alınan bu kararı değerlendiren XX. Bölge Kuzeydoğu Optisyen Gözlükçüler Odası Başkanı Taylan Küçüker, “Sağlık hizmetlerinin reklamı ve internet üzerinden satışı olmaz. Gözlükçülük mesleğinde hiçbir şekilde reklam ve internet üzerinden satış istemiyoruz. Gözlük cips ve kola değildir. Sağlık hizmetleri herhangi bir emtia gibi pazarlanamaz. Sağlık hizmeti, niteliği ve insan hayatındaki önemi nedeniyle diğer tüm iş kollarından ayrılır. Çoğu alanda olmayan yasaklamalar sağlıkta var. Mesleğimiz sağlık mesleği olarak sınıflandırılmıştır, özel meslek kanunu ile korunmaktadır. Bu yasak ve sınırlandırmaların amacı, kuşkusuz hem sağlık mesleğinin itibarını ve güvenirliliğini korumak hem de sağlığın piyasalaştırılmasını engelleyerek halk sağlığını korumaktır. Reklam, internet satışları benzer sağlık kuruluşları arasında haksız rekabet ve haksız kazanca sebep olur. Talep yaratır. Kısıtlı kamu sağlık harcamalarında artış ve israfa neden olur. Halk sağlığını olumsuz etkiler. Sağlık mesleklerine olan ve güven ve saygı azalır. Etik ve deontolojik bozulmalara neden olur. Sağlık okuryazarlığının düşül olduğu ülkemizde Talep yaratır. Kısıtlı kamu sağlık harcamalarının yükünü artırır. Tüm sağlık meslekleri bir bütündür, ortak özellikleri bireylerin ve toplum sağlığı ile ilgili olmalarıdır. Gözlüğün uzmanı Optisyen/ gözlükçüdür internet optisyenlik müessesesi değildir. Göz sağlığınız için, optik ürünleri sadece gözlükçünüzden ürün takip sistemi (ÜTS) ile güvenle alın. Optik ürünler hekim reçetesi ile sadece optisyenlik müessesesinde satışına izin verilen, geri ödeme sisteminde bulunan ilaç ve tedavi kapsamında tıbbi cihazdır. 1994 yılında Türkiye'nin taraf olduğu 'Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi' uyarınca, ülkeler arası yayıncılıkta reçeteye tabi ilaç ve tedaviler için reklam yapılmasının kesin olarak yasaklanmıştır.” dedi.
Küçüker, “ Optik ürünler göz hekimi reçetesiyle ve optisyen/gözlükçü danışmanlığında optisyenlik müesseselerinde halka sunulması gerekirken, talep yaratan defakto reklamlar, internetten yapılan satışlar, bu iki önemli sağlık profesyonelini devre dışı bırakarak pek çok soruna davetiye çıkarmaktadır. İnternetten satılan optik ürünlerin herhangi bir denetime tabi olmadığı unutulmamalı; güvenli olarak pazarlanan ürünlerin sahte taklit ürünler olacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Çok sayıda sağlık problemine başka bir ifade ile halk sağlığına zarar vermektedir. 5193 ohk özel meslek kanunumuzun amaç bölümünde toplumun ve fertlerin sağlığının korunması gözlükçüler yasa ile görevli ve yükümlüdür. Tüm sağlık mesleklerinin ortak özelliği halk sağlığının korunması ile ilgili olmalardır. Reklamlar pazarın gelişmesini sağlamaz. Reklamı yapan sağlık kuruluşunun pazarını büyütür. Reklamı savunanlar şunu söyleyebilirler. Avrupa’da reklam yapılıyor. Avrupa’da ticaret mesleği olarak kurgulanmış. Gözlük emtia olarak değerlendiriliyor. Avrupa bu anlamda Türkiye’ye örnek olamaz. Ayrıca, tartışılan konunun öznesi insan sağlığıdır. Ticari değildir. Sektörümüzde reklâmların kesin olarak önlenmesi gereklidir. Reklâmın sağlık sektörüne bir yararı olmaz. Reklam ve internet satışlarının yasaklama hükümlerinin, Düzenlemesini talep ettiğimiz 5193 sayılı ohk özel meslek kanunumuza şerh edilmesidir. Gözlükçülük mesleğinde hiçbir şekilde reklam ve internet üzerinden satış istemiyoruz. Sağlık mesleği mensubu optisyen /gözlükçüler olarak, alınan yasaklama kararını çok isabetli buluyor ve destekliyoruz. Bakanımız Sayın Fahrettin Koca’ya meslektaşlarımız adına teşekkürlerimizi sunuyoruz.” diye konuştu.
