Erdem TAHILLIOĞLU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin “İstatistiklerle Çocuk” çalışmasının sonuçlarını yayımladı.
2022 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 634 bin 924 kişinin yaşadığı Sivas’ta nüfusun 151 bin 298’i çocuklardan oluştu. Kentte çocuk nüfusun 36 bin 526’sını 0-4 yaş grubu, 42 bin 720’sini 5-9 yaş grubu, 44 bin 222’sini 10-14 yaş grubu, 27 bin 830’unu da 15-17 yaş grubu oluşturdu.
Türkiye´de çocuk nüfusun toplam nüfus içerisindeki oranı yüzde 26,5 olarak açıklanırken Sivas’ta bu oran yüzde 23,8 olarak kayıtlara geçti.
Sivas’ta çocuk nüfusun 2021 yılına göre ise azaldığı dikkatlerden kaçmadı. 2021 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 636 bin 121 kişinin yaşadığı Sivas’ta nüfusun 154 bin 564’ü çocuklardan oluşmuştu. 2021’de çocuk nüfusun toplam nüfus içerisindeki oranı ise 24,3 olarak kayıtlara geçmişti.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YÜZDE 26,5'İNİ ÇOCUK NÜFUS OLUŞTURDU
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 2022 yıl sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 85 milyon 279 bin 553 kişi iken bunun 22 milyon 578 bin 378'ini çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfusun yüzde 51,3'ünü erkek çocuklar, yüzde 48,7'sini kız çocuklar oluşturdu. Birleşmiş Milletler tanımına göre 0-17 yaş grubunu içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun yüzde 48,5'ini oluştururken bu oran 1990 yılında yüzde 41,8 ve 2022 yılında yüzde 26,5 oldu.
Nüfus projeksiyonlarına göre çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 25,6, 2040 yılında yüzde 23,3, 2060 yılında yüzde 20,4 ve 2080 yılında yüzde 19,0 olacağı öngörüldü.
ÇOCUK NÜFUS ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL ŞANLIURFA OLDU
ADNKS sonuçlarına göre illerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan il, yüzde 44,9 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa ilini yüzde 41,4 ile Şırnak ve yüzde 39,3 ile Ağrı izledi.
Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu il, yüzde 16,9 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini yüzde 17,7 ile Edirne ve yüzde 18,4 ile Kırklareli izledi.
ADNKS sonuçlarına göre 2022 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 75 bin 365 oldu. Hanelerin yüzde 44,3'ünde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunduğu görüldü. Bu hanelerin illere göre dağılımı incelendiğinde, 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 70,3 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu ilin yüzde 29,0 ile Tunceli olduğu görüldü.
En az bir çocuk bulunan hanelerin yüzde 18,9'unda 0-17 yaş grubunda bir çocuk, yüzde 15,4'ünde iki çocuk, yüzde 6,5'inde üç çocuk, yüzde 2,2'sinde dört çocuk, yüzde 1,3'ünde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görüldü.
ÇOCUK NÜFUSUN 2022 YILINDA YÜZDE 29,4'ÜNÜN 5-9 YAŞ GRUBUNDA YER ALDIĞI GÖRÜLDÜ
Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2017 yılında çocuk nüfusun yüzde 28,3'ünün 0-4 yaş grubunda, yüzde 27,7'sinin 5-9 yaş grubunda, yüzde 27,1'inin 10-14 yaş grubunda ve yüzde 16,8'inin 15-17 yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2022 yılında yüzde 25,1'inin 0-4 yaş grubunda, yüzde 29,4'ünün 5-9 yaş grubunda, yüzde 28,5'inin 10-14 yaş grubunda ve yüzde 17,0'sinin 15-17 yaş grubunda yer aldığı görüldü.
CANLI DOĞAN BEBEK SAYISI 2021 YILINDA 1 MİLYON 79 BİN 842 OLDU
Doğum istatistiklerine göre 2021 yılında canlı doğan bebek sayısı, 1 milyon 79 bin 842 oldu. Doğan bebeklerin 554 bin 41'i erkek, 525 bin 801'i ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 96,9'unu tekil, yüzde 3,0'ünü ikiz, yüzde 0,1'ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre hastanede gerçekleşen doğumların oranı, 2010 yılında yüzde 91,6 iken 2021 yılında yüzde 97,5 oldu.
BEBEKLERE KONULAN EN POPÜLER ERKEK İSMİ ALPARSLAN, KIZ İSMİ ZEYNEP OLDU
ADNKS sonuçlarına göre 2022 yılında doğan bebeklere konulan en popüler erkek bebek isimleri, Alparslan, Yusuf ve Miraç; en popüler kız bebek isimleri ise Zeynep, Asel ve Defne oldu. Doğan erkek bebeklerin 8 bin 332'sine Alparslan, 6 bin 370'ine Yusuf, 5 bin 43'üne Miraç, kız bebeklerin 8 bin 876'sına Zeynep, 6 bin 845'ine Asel, 6 bin 830'una ise Defne ismi verildi.
Türkiye'de 2022 yılında 0-17 yaş grubundaki çocuklarda en çok kullanılan erkek çocuk isimlerinin Yusuf, Mustafa ve Mehmet; kız çocuk isimlerinin ise Zeynep, Elif ve Yağmur olduğu görüldü.
ÇOCUK BAĞIMLILIK ORANI 2022 YILINDA YÜZDE 32,3 OLDU
Toplam yaş bağımlılık oranı, 15-64 yaş grubunda çalışma çağındaki her 100 kişi başına düşen, 0-14 ile 65 ve üzeri yaş grubundaki kişi sayısı olarak tanımlanır. ADNKS sonuçlarına göre, 2022 yılında toplam yaş bağımlılık oranı yüzde 46,8 oldu. Yaş grubu 15-64 olan her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş grubundaki çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı ise yüzde 32,3 olarak gerçekleşti.
BEŞ YAŞINDAKİ ÇOCUKLARIN NET OKULLAŞMA ORANI YÜZDE 81,6 OLDU
Milli Eğitim Bakanlığı örgün eğitim istatistiklerine göre okul öncesi eğitim seviyesinde beş yaş net okullaşma oranının, 2020/'21 öğretim yılında yüzde 56,9 iken 2021/'22 öğretim yılında yüzde 81,6 olduğu görüldü. Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için yüzde 81,9, kız çocuklar için yüzde 81,4 oldu.
İlkokul seviyesinde net okullaşma oranı 2021/'22 öğretim yılında yüzde 93,2, ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 89,8 ve ortaöğretim seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 89,7 oldu.
Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre eğitim kademesi ve cinsiyete göre okul tamamlama oranları incelendiğinde, yıllara göre bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2016/'17 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 98,3 iken bu oran 2021/'22 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 98,4 oldu. Ortaokul tamamlama oranı 2016/'17 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 88,9 iken bu oran 2021/'22 eğitim ve öğretim döneminde yüzde 96,4 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise yüzde 62,9'dan yüzde 77,9'a yükseldi.
Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2021/'22 eğitim ve öğretim döneminde bu oranın erkek çocuklar için yüzde 76,2, kız çocuklar için yüzde 79,6 olduğu görüldü.
Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına göre anneleri/temel bakım verenleri tarafından okul derslerinin baskısı altında hissettiği belirtilen 6-17 yaş grubundaki çocukların oranı yüzde 13,4 oldu. Okul derslerinin baskısı altında hissettiği belirtilen 6-17 yaş grubundaki erkek çocukların oranı yüzde 12,7 iken aynı yaş grubundaki kız çocukların oranı ise yüzde 14,1 oldu.
RESMİ KIZ ÇOCUK EVLİLİKLERİ AZALDI
Evlenme istatistiklerine göre 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında yüzde 7,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 2,0'ye düştü. Diğer taraftan, aynı yaş grubunda olan erkek çocukların resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında yüzde 0,5 iken bu oran 2022 yılında yüzde 0,1 oldu.
Hanehalkı İşgücü Araştırması 2022 yılı sonuçlarına göre 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 18,7 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oranın erkek çocuklar için yüzde 27,0 kız çocuklar için yüzde 10,0 olduğu görüldü.
BEBEK ÖLÜM HIZI BİNDE 9,2 OLDU
Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre 2009 yılında bebek ölüm hızı binde 13,9 iken 2021 yılında binde 9,2'ye düştü. Bebek ölüm hızı cinsiyete göre incelendiğinde, 2009-2021 yılları arasında bebek ölüm hızının erkek bebekler için binde 14,6'dan binde 9,8'e, kız bebekler için binde 13,1'den binde 8,6'ya düştüğü görüldü.
Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı, 2009 yılında binde 17,7 iken 2021 yılında binde 11,2'ye düştü. Beş yaş altı ölüm hızı cinsiyete göre incelendiğinde; 2009-2021 yılları arasında beş yaş altı ölüm hızının erkek çocuklar için binde 18,5'ten binde 11,9'a, kız çocuklar için binde 16,8'den binde 10,5'e düştüğü görüldü.
