Bir seçim dönemin son düzlüğüne girmiş bulunuyoruz. Önümüzde kalan yaklaşık bir buçuk aylık süreç seçmen tercihlerinin biraz daha netleşeceği ve nihayet sandıkta sonuçlanacağı bir dönem olacak. Dileriz şehrimiz ve ülkemiz için hayırlısı olur.
Şehrimizde bugüne kadar yapılan seçimleri ve seçmen tercihlerini, sandıktan çıkan sonuçları baz alarak analiz ettiğimde, aslında seçmenin ağırlıklı kısmının tercihlerini değiştirmediğini gördüm. Yerel seçimlerde ise seçmenin siyasal eğilimi bir seçimden diğer seçime köklü ve hızlı bir şekilde değişmediği görülmektedir. Ancak seçmen özellikle yerel seçimlerde (belediye başkanı, belediye meclisi) siyasal düşünce açısından birbirine yakın partiler arasında seçmenin bir kısmı bilinçli bir şekilde tercihinde değişiklikler olduğu görülmektedir.
Sivas seçmeninde siyasal tercihlerinin yakınlığı açısından ağırlıklı olarak üç ayrı siyasal grup olarak incelemek mümkün. İlki, Merkez sağ (ANAP’la başlayıp AK Parti’ye uzanan muhafazakâr taban), ikincisi ise ülkücü seçmen kitlesinin ağırlıklı olduğu partiler (MHP, BBP ve İYİ Parti ve diğerleri.) diğeri ise sosyal demokrat kesim (CHP ve diğerleri). Sivas seçmeninin ana eksenini oluşturan bu tablo 1980 sonrası kısmi oy artışları olmakla beraber çok büyük bir değişikliğe uğramadığı görülüyor.
YSK’nın ilan ettiği seçim sonuçlarını esas alarak Sivas Merkez İlçenin yani belediye seçim çevresinin (merkez köyler hariç) sonuçları üzerinden bir değerlendirme yapmak istedim. Değerlendirmeye son 5 yılda yapılan 2 seçimi esas alacağım. Bunlar 2019 yerel seçimleri (Belediye başkanı- Belediye Meclis Üyeleri/ 2 ayrı sandık) ve 2023’ün 14 Mayıs’ında yapılan Milletvekili seçim sonuçlarına ait oy dağılımı üzerinden olacaktır.
İlk olarak Ak Parti’de bahsi geçen 2019 ve 2023 seçimlerindeki üç sandıkta da oy dağılım ve değişiminde dikkate değer bir değişiklik görülmemektedir. 2019’da Belediye Başkanı ve belediye meclisine verilen oyların arasında sadece 7 oy farkı var. Yani Ak Parti seçmeni başkan ve meclis için kendi partisini tercih etmiş. 5 yıl sonra yapılan 2019 milletvekili seçiminde ise aradan geçen 5 yıllık süre ve ülkede yaşanan ekonomik ve diğer sıkıntılara rağmen Ak Parti’de yaklaşık 4 bin civarında bir oy düşüşü söz konusudur. Özetle Ak Parti seçmeni Sivas’ta partisine sahip çıkmaya, oy vermeye devam ediyor.
MHP ve BBP için kullanılan oylara baktığımız da ise her iki partiye verilen oylarının toplamında da önemli bir değişiklik görülmemekle birlikte iki parti arasında hatırı sayılır bir oy geçişkenliğini görüyoruz. Seçmenin, bilinçli bir tercih yaptığı ve oyunu o günün koşulları açısından güçlü ve seçilmesi muhtemel olana kullandığı görülmektedir. Bu seçmen kitlesi, mevcut siyasal konjonktürü gayet iyi okuyarak kendi gönül bağlı olan siyasi partiyi de ihmal etmeyerek oyunu kazanacak parti ve adaya yönelterek hem kendi siyasal düşüncesine yakın kişinin seçilmesine hem de iktidara tepkisini ortaya koymuştur. Bu oy kayganlığının en açık örneği olarak sandık sonuçlarına bakıldığında 2019’da yapılan yerel seçimde BBP belediye başkanı için yaklaşık 69 bin, belediye meclisi için 57 bin ve 14 Mayıs milletvekili seçiminde ise 24 bin oy almıştır; Bu rakamlar ciddi bir oy değişkenliğini işaret etmektedir.
MHP’de de aynı durum söz konusudur. 2019 seçiminde Belediye başkanına yaklaşık 9 bin oy verilirken aynı seçimde belediye meclisi için 15 bin oy kullanılmıştır. 14 Mayıs’ta Milletvekilliğine gelince bu oy 43 bin civarına çıkmıştır. Alınan oydaki değişkenlik dikkate değerdir.
Saadet Partisi’nde de benzer bir durumdan söz edebiliriz. Parti bağlılığı daha katı olduğu bilinen SP seçmeni belediye başkanı için 2.800, belediye meclis üyeliği için ise 3.800 oy alabilmiştir. Yaklaşık 1/3 yani bin oy kazanamayacağını tahmin ettikleri kendi belediye başkan adayına oy vermemişlerdir.
Bu bir kamuoyu çalışması değil, kendi gözlemlerime ve son iki seçimin sandığa yansıyan halkın gerçek iradesidir. Seçmenin bu iradesini yorumlamak gerekirse;
Ak Parti seçmeni yapılan seçimlerde kendi oyunu koruyor ve başka bir aday/partiye oy kayması söz konusu gözükmüyor.
MHP ve BBP partilerine mensup seçmen ise oyunu günün koşullarına göre seçilebilecek adaya/partiye göre değiştirdiği görülüyor. Her iki parti arasında oy geçişkenliği söz konusu. Şöyle ki; 2019’da BBP adayı Doğan Ürgüp’ün oyu ve BBP belediye meclisine verilen oy arasındaki fark 11 bin civarında. Bu fark nereden geliyor diye baktığımızda ise MHP – CHP ve SP belediye başkanı- ve meclis üyeleri arasındaki oy farklarını topladığımızda ise yine fark 11 bin civarında…
Yukarıda verdiğimiz sandık sonuçları dikkate alındığında 31 Mart seçim sonuçları üzerine bir değerlendirme yapmak istersek seçmenin olağanüstü bir değişim göstermeyeceği muhtemel gözükmektedir. Zira, Son 10-15 seçimde seçmen tercihlerinde olağanüstü bir durum olmadığı sürece değişimin büyük çapta olmadığı görülmektedir.
Haliyle son beş yılda yapılan üç seçimde de AK Parti 90 bine yakın oy almış durumda. Diğer partilerden MHP, BBP, İYİ Parti, Zafer Partisi’nin tamamının aldığı oy da yaklaşık bu civarda… Seçmen adı geçen dört partiden birine oylarının tamamını verse ve diğerleri hiç oy almazsa seçim başa baş geçer gibi.
Bütün bu değerlendirmelerimin ışığında sonucu sizler de tahmin edebilirsiniz…
Tüm adaylara şehrimize güzel hizmetler yapmaları için başarılar diliyorum.
HAMDİ AKIN 7 ay önce