Atalarımız “yaşa ki neler göresin” demiş. Hakikaten atalarımız ne demişlerse hep güzel demişler. Yaşanmışlıklardan yola çıkarak hikmetli sözler söylemişler. Sayfalar dolusu metinler ile anlatılacak konuları birkaç cümle ile özetlemişler.

Gerçekten de insan yaşadıkça, toplumun içinde bulundukça, sosyal hayatın birçok yönünü gözlemledikçe neler neler görüyor, neler neler duyuyor. Söylenen sözlerin sahiplerine baktıkça hayretler içinde kalıyor. İnanamıyor gördüklerine, duyduklarını ise anlamlandıramıyor. Değer verdiği veya bir konum sahibi bir kişiden hiç beklemediği bir cümlenin veya eylemin karşısında şaşırıp kalıyor. Başkalarından duysa asla inanmayacağı söz ve eylemleri kendi gözleri ve kulakları ile duyunca eyvahlar olsun cümleleri dudaklarından istem dışı dökülüyor. İnsan bu gözlem ve duyum karşısında, demek ki çok fazla bir anlam yüklememek, çok fazla bir değer vermemek gerekirmiş diyor kendi kendine. Evet buradaki bir tecrübeyi, bir yaşanmışlık, deneyimlenmiş durumu derleyip toparlayıp yolculuktaki valizinin içine yerleştiriyor.

İnsanlarla ilişkilerde deneyimlenmiş çok sayıda kuralı maddeler halinde sıralayan büyüklerimiz bu bilgi birikimini köylerde ve kasabalarda, bir araya geldikleri mekanlarda, sözlü kültüre dönüştürerek zaman zamanda hikayeleştirerek sohbet havasında anlatmışlardır. Hatta bunu bir geleneğe dönüştürmüşlerdir. Yazı becerisine sahip olanlar ise bunları metin halinde kâğıda yazarak kayıt altına almışladır. Böylece gelecek nesillere de bir aktarım yapma imkânı elde etmişlerdir. Gelişen teknolojinin faydalananlar ise bulunduğu imkanları kullanarak bant kaydı veya kamere kaydı alarak unutulmasının önüne geçmişlerdir.

Hazreti İmam Ali’ye ait olan, insan ilişkilerinde çok dikkat ettiğim ve büyüklerimden sözlü olarak dinlediğim şu cümle benim için bir rehber niteliği taşımaktadır. Hz. İmam Ali der ki: “İnsanlarla kuracağınız iletişimde çok dikkatli olun. Onların size zarar verebileceklerini düşünerek mesafeli durun. Ama insanlara karşı dikkatli ve mesafeli duruşunuz, onlara kötü davranmanızı, kaba olmanızı gerekli kılmaz. Onlara karşı dikkatli olmakla beraber güzel davranın, güzel söz söyleyin.”

Aslında bu bakış açısı bana pandemi sürecinde hayatımıza giren sosyal mesafe kavramını hatırlattı. Aslında Hazreti İmam Ali yüzyıllar öncesinden bize bir mesaj göndermiş. O mesajda bize, hayatımızın her aşamasında, insanlarla kurduğumuz ilişkilerde, belirli çizgiler çizmemizi ve mesafeli durmamızı yani sosyal mesafemizi korumamızı öğretiyor. Aksi halde mesafesiz kurulan iletişim, iletişim kazalarına, kalp kırıklıklarına, yanlış anlaşılmalara, yıpranmaya ve üzülmelere sebep olabiliyor. Bir çoğumuz, yakın çevremizden, ailemizden, akrabalarımızdan, iş arkadaşlarımızdan bu konuda onlarca hikâye dinlemişizdir. Örnekleri çoğaltarak somutlaştırabilirim ama bu satırlar bu konuları açıklamak için yeterli olmaz.

İnsan olarak sosyal olmayı, paylaşmayı, iletişim kurmayı, konuşmayı, susmayı, sevmeyi, üzülmeyi, öfkelenmeyi kısacası insan olmanın gerektirdiği ne varsa bunları yaşamayı yok sayamayacağımıza göre ilişkilerde belirli mesafe içinde hareket etmek ve sınırlar koymak bize çok şey kazandıracaktır. Yoksa üzülen biz olacağız.

Değer görmek ve saygı duyulmak istiyorsak lütfen mesafeye dikkat edelim.

Selam ve saygılarımla.