Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye dede kıtlık ve açlık tehlikesi büyüyordu.
Buğday ihtiyacı karşılamıyor ve ekmek sorun haline geldi.
Eğitim Enstitüsüne ekmek veren Kayaş ve başka kuruluşlar ekmeği kesti.
Ekmeğin başka bir kurumla taşınması gerekiyordu.
Devlet Demir Yolları, enstitülerin bulunduğu yere ekmek taşıyacak durumda değildi.
Çünkü okul sapa yerdeydi.
Bakan Hasan Ali Yücel, ekmeğin temin edilmemesi halinde 5000 öğrencinin aç kalacağını
Ulaştırma Bakanlığına bildirildi. Bakanlık hemen duruma el attı ve bütün köy enstitülerine yiyecek maddelerinin ulaştırılma talimatını verdi.
Yiyecek çok azdı. Köy Enstitüleri sorun olmuştu. Verilen sınırlı yiyecekten öğrenci doymuyordu.
Hükümet eğitime kararlıydı.
Hükümet 2. Dünya Savaşı ile burun buruna gelmişti. Almanlar, Türkiye'nin savaşa girmesini zorluyor, İnönü direniyordu. Türkiye'nin savaş girmesi demek, Türkiye'nin batağa gömülüp, düzlüğe çıkmaması demekti.
İsmet İnönü işi sürüncemeye alıştı.
Sorun eğitimdi.
Ekmeğin, karaborsacıların eline geçmesini önlemek için Köy Enstitülerin bulunduğu bölgelere bekçi görevlendirildi.
İş sıkı tutuldu.
Köylere yağmur gibi büyük çekirge yağdı. Tarlalarda bulunan ekinlerin başakları çekirgeler tarafından tüketildi. Ekili tarlalardan buğday almak mümkün değildi. Kıtlık ve açlık tehlikesi büyüyordu. Günlük ekmek devlet tarafından azaltıldı ve karneye bağlandı. Günlük ekmek bir çok kişiyi doyurmaya yetmiyordu. İnsanlar dağlardan topladığı otları kaynatıp yiyerek karnını doyurmaya başladı.
Okullar sorun oldu.
Kıtlık tam olarak kendisini göstermişti.
Buna rağmen okulların devamı şarttı.
Bilgi, resim ve deyiş bakımından köye özgü kitaplar gönderildi.
Türkçe, matematik, yurt ve hayat derslerine yönelik ağırlık program hazırlandı.
Eğitim bu şartlar altında sürdürülürken,
Yeni okulların yapımı ve tamiri için çivi, cam, boru çimentoya ihtiyaç vardı. Sovyet-Alma savaşını fırsatı ganimet bilen çıkarcılar, bu mallar karaborsa olarak satıyordu.
Bu gibi zorluklara rağmen Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Köy Endüstrilerinde kullanılmak üzere okulun yapımı ve tamiri bakımından kararlıydı. Geri adım atılması halinde her şeyin altüst olacağını biliyordu. İngiltere, Fransa ve ABD bu okulların kapatılası taraftarı olup, İngiliz Muhipleri Cemiyeti artıkları işe işi götürmeye uğraşıyorlardı. Köy Enstitüleri dünya devletlerinde görülmeyen bir başarıydı. Geri kalmışlığı kökünden çözmeye çalışan eğitim müfredatı büyük bir başarı ile yürüyordu.